مجموعه مقالات رشته مهندسی صنایع

مجموعه مقالات رشته مهندسی صنایع

بیش از 180 عنوان مقاله فارسی مهندسی صنایع

لیست مقالات در زیر آورده شده :

دانلود تحقیق شرکت صنایع مس

مس یکی از فلزاتی است که طرز استخراج و ذوب ان بر صنعتگران باستانی ایران معلوم بوده است و در حفرهایی که در نقات مختلف کشور شده آثار و علایم آن دیده میشود. ولی چون رموز این صنعت سینه بسینه انتقال می یافته کتاب ونوشته ای ازآن در دست نیست فقط از اشیاءمسی وآلیاژهای آن که در کاوشهای انجام شده به دست آمده چنین پیداست که در زمان قدیم از مس در زندگانی خود استفاده میکردند و با صنعت ذوب مس آشنایی کامل داشتند . معدنچیان سنگهای مس خالص طبیعی ومس اکسیده را که بیشتر در سطح زمین یافت میشده به وسیله دیلم و کلنگ خرد کرده واستخراج وذوب میکردند و چون طرز ذوب کانیهای نوع سولفور را نمی دانستند اگر چنانچه با چنین معدنی برخورد میکردند از استخراج آن صرف نظر میکردند .کارهای مس و مفرغی قبل از تاریخ که در ایران انجام شده در بسیاری از موزه های دنیا وجود دارد .پس از آن در دوره های مختلف مانند دوره هخامنشی و ساسانی وبعد از استیلای عرب و دوره مغل و تیموریان نمونه هایی از اشیاء مسی ومفرغی که در ایران ساخته شده در موزه های روسیه و انگلیس و فرانسه وجود دارد. در عصر صفویه صنعت برنج سازی و استفاده از مس و آلیاژهای آن رونق بسیاری داشته است ولی پس از انقراض صفویه و روی کار آمدن سلسله قاجاریه در کلیه صنایع از جمله صنعت ذوب مس انحطاطی ایجاد گردید و پس از آن برای احیاء صنایع مختلف و صنعتی کردن ایران در زمان امیر کبیر کوششهایی صورت گرفت که مثمر ثمر واقع نشد.تا اینکه در سال 1315چون دولت وقت در کارخانجات مهمات سازی ارتش نیاز به مس داشت و شروع به استخراج مس از معدن انارک و عباس آباد سبزوار خراسان شمالی نمود و کارخانه ذوب مس غنی آباد را بنیان گذاشت.در استان کرمان از دیر باز مردم ناحیه سرچشمه از وجود ذخایر مس اطلاع داشته و از آن در ساخت و تهیه وسایل جنگی ولوازم خانگی استفاده میکردند برای صدق این مدعی باقیماندهایی از سیتمهای قدیمی ذوب در حوالی سرچشمه دال بر شناسایی مس و معدن مس سرچشمه در سالهای دور یعنی در حدود 3000سال قبل از میلاد میباشد. علاوه بر آن جاری شدن آب سبزرنگ در رودخانه های اطراف سرچشمه موید وجود ترکیبات مس در ناحیه بوده است .در دهه 1340 بود که یک سری مطالعات زمین شناسی در ناحیه سرچشمه آغاز گردید .پس ازاینکه مشخص گردید که ذخیره مس در ایران بمیزان فراوان وجود دارد . در سال 1351 سرکت سهامی معادن مس سرچشمه  با سرمایه دولتی تاسیس گردید و باشرکت آمریکایی آناکاند قراردادی منعقد گردید تا از کمکهای فنی آن شرکت جهت استخراج معدن مس سرچشمه استفاده شود. در نتیجه با استفاده از مطالعات گذشته طرح ایجاد ذوب مس با ظرفیت 145000 تن مس در سال و هزینه ای معادل 550میلیون دلار ریخته شد . وپیرو آن با شرکت پارسونز جوردن قراردادی جهت ساخت و ایجاد تاسیسات مجتمع مس سرچشمه بسته شدکه تاسال1357تقریبا97درصد از کارهای ساختمانی توسط شرکت مذبور انجام گرفت.

راهنمای تاسیسات کارخانه

1_انبار سنگ درشت

2_سنگشکنهای اولیه و...

3_انبار سنگ نرمه

4_کارخانه بر عیار کنی

5_ته نشین کننده های بر عیار شده

6_واحد صافی

7_واحد خشک کن

8_انبار ذخیره اضطراری بر عیار کنی

9_مخازن بر عیار شده و مواد کمک ذوب

10_کورههای ذوب

11_ساختمان سنگشکن وآهک

12-مخازن قیفی مواد درشت کمک دوب

13_سنگ شکن مواد کمک ذوب

14_واحد آهک

15_دود کش کوره مبدل

16_نیروگاه حرارتی

17_غبارگیری کورههای ریورب

18_غبارگیر کورههای  کنورتور

19_امخازن سوخت

20_ته نشین کننده مواد باطله

21_مخازن وتلنبه خانه آب صنعتی وآتشنشانی

22_ازمایشگاه

23_انبار قطعات صنعتی

24_تصفیه خانه آب

25_سالن الکترولیز آب

26_واحد اسید

27_مخازن اسید

28_انبار مواد منفجره

29_واحد اکسیژن

30_انبار وسایل متفرقه

31_ساختمان سرند اولیه

32_سرویس خودروها

33_مخازن شیر آهک

34_برج خنک کننده

35_واحد مولیبدن

36_ساختمان توزیع برق

37_مرکز اسناد ومدارک

38_دیگ بخار

39_انبار مواد شیمیایی آزمایشگاهی

40_مخازن گازوییل

41_انبار آجر   

کانیهای مس

مس در طبیعت بصورتهای زیر یافت می شود :1_مس فلزی 2_اکسید مس  3_سولفور مس

مس طبیعی  عنصر مس بحالت آزاد طبیعی درتوده های بزرگ ویابشکل پراکنده در سنگهای  آذری (آتشفشانی)درقشرزمین بوجودآمده است.معادن این نوع مس چندان زیاد نیست ودر همه جا وجود ندارد فقط دربعضی ازنقاط دنیا مانند :ایالات متحده آمریکا و شیلی و بولیوی و  چین و ایران (در ناحیه انارک) یافت گردیده است.

2_اکسید مس :

اکسیدهای معدنی مس در پوسته زمین نزدیک به سطح یافت میشود که در نتیجه تغییرات

جو ی وفعل و انفعالات شیمیایی که در قسمت رگه های سولفور مس صورت گرفته ترکیبات اکسیده بوجود آمده است. آبهای طبیعی که بمقدار چندین(ppm) گاز اییدریدکربنیک (co2)در بر دارنده  بر روی سولفاتهای مس 100متر اثر کرده و به تدریج آنها به ترکیباتی نظیر :کربنات .اکسید .سولفات وگاهی اوقات سیلیکات مبدل مینماید.

چون اغلب مواد نامبرده نزدیک بسطح زمین پیدا می شوند وتماما" دارای نقطه ذوب پایینی هستند لذا میتوان  آنها را بسهولت با گرمای احتراق زغال چوب و کربن آن احیاء نمود  ومس فلزی را بدست آورد که این روش در گذشته مورد استفاده بوده است  وتمام مس  باستان با این روش تهیه میگردیده.

3_سولفور مس

مهمترین سنگ معدن مس که امروز بیشتراز95% مس محصول سالانه دنیا را میدهد ازنوع سولفوره میباشد  چون بسهولت میتوان مس را ازترکیبات اکسیده خارج کرد  درگذشته با  این روش تقریبا

کلیه معادن اکسیده را مورد بهره برداری قرارداده اندکه کم وبیش درحال تمام شدن است.وچون معادن  مس به عمق بیشتر رسیده درنتیجه اغلب ترکیبات  آن از نوع سولفوره میباشد.

حفره معدن وقتیکه به لایه گداخته شده میرسد بصورت سخرههای گداخته سیمانی در می اید که معمولا"کلوخه های معدنی(gangue) از نوع کلسیت میباشند ترکیبات مس با تماس در لایه های رویی معدن از نوع(porphyry)یا  (chalcocite) شروع شده و به تدریج به(bornite)و(chalcopyrite)در عمق معدن بدل میشود

روشهای استخراج مس

روش مورد استفاده جهت استخراج مس بستگی دارد به طبیعت و ترکیبات مس موجود  در سنک معدن. به طور کلی سه طریق اساسی برای استخراج مس وجود دارد که عبارتند از :

1_ذوب مستقیم :

ذوب مستقیم وقتی به کار گرفته می شود که درصد مس موجود در کلوخه ها از 6% به بالا باشد .

2_شستشوی اسیدی:  

شستشویی که با الکترولیز تکمیل می شود مخصوص کلوخه های نوع اتکسیده میباشد.

3-تغلیظ کردن :                                                                                                    تغلیظ که همراه با ذوب میباشد برای ترکیبات گوگردی مس یا مس طبیعی با عیار کم بکار گرفته میشود .

در این روش جهت دستیابی به مس قابل عرضه به بازار سنگ معدن باید واحد های زیرین را بگذراند :استخراج از معدن _سنگ شکن و سرند ها_پر عیار کنی_کوره انعکاسی _ کوره مبدل_ کوره آند_پالایشگاه (الکترولیز) _ذوب مجدد و ریختگری_محصول نهایی با خلوص 91/99% .

فهرست مطالب

عنوان                                  

تاریخچه مس در ایران..................... 1         

راهنمای تایسسات کارخانه................. 2                                                                             

کانیهای مس .... 4

روش استخراج مس ......................... 5                                                                                          

مشخصات معدن6                                                                                                

جدول ماشین الات معدن . 9                                                                                  

سنگ شکن ها(تغلیظ  1- 2- 3)..10                                                                        

آسیابها.11                                                                                                            

شناور سازی.............................. 13                                                                                                       

مولیبدن در طبیعت..19                                                                                         

پر عیار کردن مولیبدن.................. 23                                                                                    

مرحله شناورساز Rougher Flotation........... 24

ذوب..................................... 36

کوره انعکاسی ذوبReverbratory- Furnace Smelting 41 کوره نگهداریHolding Furnace............... 43 دیگهای بخار(حرارت مازاد) Waste heat boilers . 44 معرفی پالایشگاه.......................... 45

لجن آندی................................. 52ب و یونهای SSSSSSSSSS

56 ص فایل Word

دانلود تحقیق کاربرد مواد معدنی در صنایع

کاربرد مواد معدنی در صنایع بویژه بعد از جنگ جهانی دوم رشد سریع پیدا کرده است.امروزه تعداد زیادی از انواع گوناگون سنگ و کانی و ترکیبت آنها در صنایع به کار برده می شودکه بین آنها ذغال سنگ جایگاه مخصوص به خود را دارد،که در حال حاضر حیات بسیاری از صنایع در گرو این ماده معدنی است.

در کشور ما که اقتصادی وابسته به نفت داشته و دارد،بیشتر نگاهها معطوف به صنعت نفت بوده است و صنایع دیگر معدنی رشد چندانی ننموده ویا به طور ناقص از این صنایع بهره برداری گردیده است.

در حال حاضر به دلایل زیادی نمی توان به صنایع غیر نفتی فقط به عنوان منابع اشتغال زا نگریست و جایگاه این صنایع اکنون پررنگ تر به نظر می رسند، پس باید با نگرشی درست و مدیریتی استوار این منابع را جایگزین نفت نمود.

ذغال سنگ نیز به عنوان یکی از منابع مهم معدنی غیر نفتی نیز جایگاه خود را باید پیدا کند.

معادن ذغال سنگ طبس که در کویر مرکزی ایران قرار گرفته اند با دارا بودن ذخیره بیکران خود و همچنین نزدیکی به بازار مصرف یکی از با ارزش ترین معادن ایران است که می تواند نقش مهمی در صنایع غیر نفتی کشور را ایفا کند.

تلاش برای اکتشاف و بهره برداری این معادن همچنان ادامه دارد.

در این پروژه سعی شده است با تحلیل چند منطقه در حال پیشروی از لحاظ خواص ژئو مکانیکی سنگ(RMR) و ارتباط دادن زمان مخصوص برای حفاری هر منطقه به این خواص (RMR) ارتباطی بین سرعت حفاری و خواص ژئومکانیکی سنگ بدست آوریم.

و سپس از روی رابطه بدست آمده نتیجه گیریمان را انجام دهیم.

موقعیت جغرافیایی و آب و هوا

ناحیه‌پروده با وسعتی در حدود 1200 کیلومتر مربع در 75 کیلومتری جنوب شهرستان طبس در محدوده عرض جغرافیایی َ50  ْ 32 تا َ 05 ْ 33و طول جغرافیایی َ 45 ْ 56 تا َ15 ْ57 قرار گرفته است . شکل های 1-1 و 1-2 موقعیت جغرافیایی پروده را نشان می دهد .

ارتفاع متوسط ناحیة‌زغالدار پروژه از سطح دریا 850 متر می باشد که مرتفع ترین نقطة آن در غرب 1047+ متر و پست ترین آن در شرق730+ متر قرار گرفته است . ناحیة پروده جزء مناطق کویری با آب و هوای خشک و قاره‌ای محسوب می شود که نوسانات درجه حرارت شبانه روزی و ماهیانة آن زیاد است .

حداکثر درجه حرارت شهر طبس در تابستان به 45+ درجه ودر زمستان حداقل درجه حرارت به 5- درجه می رسد . اغلب ماههای سال خشک و یا کم باران بوده و معمولاً‌در فصل زمستان و اوایل بهار باران نسبتاً کم می بارد . درمنطقه مورد مطالعة رودخانه های دارای جریان دائمی نداریم و رودخانه‌های متعدد فصلی که معمولاً جریان آب در آنها به هنگام بارندگی بصورت سیلاب می باشد. ناحیة زغالدار پروده عاری از پوشش گیاهی بوده و تنها بوته های خار بصورت پراکنده به چشم می خورد .

1-2- تاریخچه مطالعات

 بررسی مناطق زغالدار طبس برای اولین بار در سال 1347 توسط اکیپ اعزامی از واحد کرمان آغاز شد .

به دنبال آن در سال 1349 کارشناسان روسی شرکت ذوب آهن ایران به منظور تعیین کیفیت ، از لایه های زغالی ناحیة نایبند نمونه برداری کردند .سپس در سالهای 1352 و 1353 به منظور مطالعات جامعتر گروه هایی از کارشناسان روسی و ایرانی به مناطق زغالدار اعزام گردیدند و در ارتباط با زغالخیزی  رسوبات تریاس ، ژرواسیک و کیفیت لایه‌ای زغالی مطالعاتی را انجام دادند .

بر اساس مطالعات یاد شده حدود گسترش رسوبات زغالدار ایران (‌متریالیس  ژرواسیک) در حوضة زغالدار طبس مشخص گردید و وجود زغالهای کک شو در نواحی شرق حوضچه (پروده – نایبند ) و زغالهای حرارتی در ناحیة غربی ( مزینو) مورد توجه قرار گرفت .

1-3-تکتونیک و ساختمان زمین شناسی حوضة طبس

 حوضة طبس بلوکی است نوری شکل که بین گسلهای نایبند –کلمردنائین واقع شده است . مشخصات اجمالی این گسلها عبارتند از :

1-3-1- گسل نایبند :

گسل نایبند با امتداد شمالی جنوبی از شرق حوضه عبور میکند. این گسل 500 کیلومتر طول داشته و از نوع راستگرد می باشد . شیب گسل بطرف شرق بوده و با عملکردی از نوع معکوس بلوک غرب را بالا برده است .

گسل نائینی به موازات گسل کلمردو با عملکردی عکس آن قرار گرفته است .

در حد فاصل گسلهای اصلی نایبند و در جهتی تقریباً عمود بر آنها گسلهائی وجود دارند که معمولاًدر نزدیکی گسلهای اصلی به طرف جنوب چرخشی می نمایند .

این گسلها از شمال به طرف جنوب عبارتند از : گسل پرورده (‌رستم )، گسل زنوغان ، گسل توری چای و گسل قدیر ، شیب تمامی این گسلها به طرف جنوب بوده و به صورت رورانده عمل کرده اند .

سه ناحیه زغالی مجزا در حوضة‌طبس وجود دارند که عبارتند از مزینو، نایبند و پروده

1-3-2-ناحیة زغالی مزینو:

این ناحیه در غرب دشت آبرفتی طبق واقع گردیده است، این ناحیه از طرف شرق تسوط گسل نامرئی با روند شمالی جنوبی از ناحیه پروده جدا شده و از طرف غرب به گسلهای کلمرد و نائینی محدود می شود . لایه های زغالی این ناحیه سن ژوراسیک پایینی داشته اند و از نوع آنتراسیت و حرارتی می باشد .

در حال حاضر ناحیة زغالی فرینو به وسعت 8800 کیلومتر مربع مرحلة اکتشافی مقدماتی را گذرانده است .

 1-3-3- ناحیة‌زغالی نایبند :

این ناحیه دارای وضعیتی برابر 4500 کیلومتر مربع می باشد و ناحیه‌ زغالدار نایبند در جنوب گسل قوری چای واقع شده است . در این ناحیه رسوبات تریاس فوقانی و ژوراسیک تحتانی دارای لایه های زغالی قابل کار از نوع کک شو می باشد.

...

فهرست مطالب

عنوان                                  صفحه

چکیده

فصل اول: آشنایی بامعدن

مقدمه................................... 2

1-1- موقعیت جغرافیایی و آب و هوا........ 3

1-2- تاریخچه مطالعات..................... 3

1-3-تکتونیک و ساختمان زمین شناسی حوضة طبس 6

1-3-1- گسل نایبند....................... 6

1-3-2-ناحیة زغالی مزینو.................. 6

 1-3-3- ناحیة‌زغالی نایبند................ 6

1-3-4- ناحیة زغالی پروده................. 6

1-3-5- ساختمان زمین شناسی................ 7

1-3-6- وسعت منطقه....................... 7

1-3-7- ضخامت لایه های زغالی............... 9

1-3-8- ذخیره............................. 9

1-4- عملیات اکتشافی...................... 9

1-4-1- نقشه برداری...................... 9

1-4-2- عملیات حفاری..................... 11

1-4-3-مشخصات لایه های زغال منطقه پروده... 13

1-4-4- گاز خیزی منطقه................... 14

1-4-5- مشخصات کیفی زغالسنگ.............. 15

1-4-6- میزان ذخایر...................... 15

فصل دوم: طبقه بندی ها

2-1 طبقه بندی توده های سنگی............. 21

2-2 طبقه بندی سنگ ترزاقی................ 21

2-3 طبقه بندی لوفر – پاخر............... 24

2-4 شاخص کیفیت سنگ ( RQD )............... 25

2-4-1 روش مستقیم........................ 26

2-4-2 روش های‏ غیر مستقیم................. 27

2 -4-2-1 روش لرزه ای‏.................... 27

2-4-2-2 شمارش حجمی‏ درزه.................. 28

2-4-2-3 تراکم درزه وزن داده شده......... 29

2-5 طبقه بندی امتیاز ساختاری سنگ RSR.... 30

فصل سوم:طبقه بندی امتیاز توده سنگ    ( RMR )

3-1 مقدمه............................... 35

3-2 گرد آوری‏ داده های‏ صحرایی‏............ 35

3-2-1 مقاومت تراکمی‏ تک محوری‏ ماده سنگ 35

3-2-2 شاخص کیفی‏ سنگ RQD................ 36

3-2-3  فاصله ناپیوستگی‏ ها............... 37

3-2-4  وضعیت ناپیوستگی‏ ها............... 37

3-2-5  وضعیت آب زیرزمینی‏................. 38

3-2-6  جهت یابی‏ ناپیوستگی‏ ها............ 38

3-3  تخمین RMR........................... 40

3-4  کاربردهای‏ RMR .................... 41

3-5  میانگین زمان ایستایی‏ سقف قوسی‏....... 41

3-6 چسبندگی‏ و زاویه اصطکاک داخلی‏........ 42

3-7  مدول تغییر شکل...................... 42

3-8  فشار باربری‏ مجاز.................... 44

3-9  مقاومت برشی‏ توده های‏ سنگی‏.......... 45

3-10  تخمین فشار نگهدارنده................ 45

3-11  رابطه بین RMR و Q................. 48

3-12 ملاحظات............................. 49

فصل چهارم: بار نگه دارنده و سیستم Q

4-1 بار نگهدارنده در طبقه بندی RMR..... 52

4-2 سیستم Q  ........................... 53

فصل پنجم: نتیجه و بررسی

5-1 نتایج حاصله از معدن ................ 63

5-2 بررسی‏ نتایج ........................ 76

منابع و مآخذ............................ 80

ضمائم................................... 81

136 ص قایل word

مقاله کاربرد گل اخرا در صنعت رنگ سازی

مقاله کاربرد گل اخرا در صنعت رنگ سازی با فرمت word و در 130 صفحه تهیه شده است.

فصل اول : آهن و فازهای کانه زایی آهن

مقدمه وتشکر  مقدمه                 

2

1-1 عنصر آهن و آهن در کانسار

3

2-1 کانی های اصلی آهن

4

3-1 کانسارهای آهن در ایران

5

4-1 فازهای کانه زایی آهن در ایران

6

5-1 کانسارهای خاک سرخ و منشاء آنها

6

فصل دوم : ذخایر خاکهای سرخ ایران و جهان

1-2 ذخایر خاک سرخ

12

2-2 ذخایر خاک سرخ جهان همراه حدود تولید هر کدام

12

3-2فهرست و مشخصات معادن فعال کشور و مناطق شناسایی شده

15

 4-2 ذخایر خاک سرخ ایران

18

                1 -4-2 ذخایر خاک سرخ ایران مرکزی

18

                2-4-2 ذخایر خاک سرخ مناطق جنوبی ایران

31

5-2 آمار تولید و استخراج در سال 1382

37

فصل سوم : ژنز و نحوه تشکیل ذخایر خاک سرخ

1-3 ژنز و نحوه تشکیل خاک سرخ و بررسی سری هرمز

43

2-3 طرز تشکیل خاک سرخ در سری هرمز

47

               1-2-3 بعضی علائم اینفراکامبرین در ایران مرکزی ، جنوب ایران .و عربستان سعودی

47

               2-2-3 تشکیل ذخایر آهن نواری در ناحیه بافق و هرمز

49

              3-2-3 تشکیل قرمز ایرانی (اخرا)

50

              4-2-3سرنوشت سنگهای اینفراکامبرین در سنگهای مدفون

53

فصل چهارم : معدن خاک سرخ هرمز

مقدمه    

56

1-4 کلیات و سوابق بهره برداری

56

2-4 محل و موقعیت جغرافیایی

57

عنـــوان

صفحه

3-4 زمین شناسی و مشخصات کانسار

58

4-4 کانیهای جزیره هرمز

63

5-4 نتیجه گیری کلی

65

6-4 فعالیتهای اکتشافی

67

7-4 ماده معدنی (کمیت و کیفیت )

69

8-4 روش محاسبه

70

9-4 باطله برداری

72

فصل پنجم : مصارف و کاربردهای خاک سرخ

1-5 مصارف و کاربردهای خاک سرخ

75

2-5 شرح تک تک مصارف اصلی رنگدانه ها

76

            1-2-5 نقاشی و کارهای پوششی

76

            2-2-5 الکترو نیک

77

            3-2-5 ترکیبات رزنی پلاستیکی و ترکیبات وابسته

77

           4-2-5 صنعت سرامیک

78

          5-2-5 مصالح ساختمانی و تولیدات سیمان

78

          6-2-5 صنایع شیشه سا زی

79

         7-2-5 مصارف متفرقه

79

3-5 بررسی اختصاصی خاک سرخ و ویژگیهای در مورد تهیه رنگ در صنایع رنگ کشور

80

فصل ششم : رنگ و رنگدانه های اکسید آهن

مقدمه      

91

1-6 عنوان رنگدانه ها

98

2-6 رنگدانه های غیر آلی

98

3-6 رنگدانه های اکسید آهن

99

4-6 مشخصات عمومی خاک سرخ

99

5-6 طبقه بندی رنگدانه ها

102

6-6 مشخصات استاندارد گل اخرا

106

7-6 جدول رنگدانه های اکسید آهن طبیعی و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی

107

فصل هفتم : کانه آرایی

   عنـــوان                                                                  

صفحه

1-7 کانه آرایی خاک سرخ

119

            1-1-7 هیدرو سیکلون

121

            2-1-7 فلو تاسیون

121

            3-1-7 جداکننده های مغناطیسی

121

فصل هشتم : بازار مصرف

1- 8 بازار مصرف و جنبه های اقتصادی در ایران و جهان

127

 2-8 ساختمان سازی بعنوان کنترل کننده مصرف در بازار

129

3-8 توسعه محصولات در مصارف ساختمان سازی

129

تحقیق درباره بررسی وضعیت صنعت ژاپن

فرمت فایل : word (قابل ویرایش) تعداد صفحات : 17 صفحه

معرفی و مقدمه  :

استراتژی صنعتی ژاپن در قرن 21، تمرکز بر صنایع با ارزش افزوده بسیار بالا با تکیه بر کارگر ماهر خود، حفظ اسرار تولیدی، سازماندهی محیط کار در داخل و سرمایه گذاری خارجی برای بهره برداری از مزیت سایر کشورهاست.

سالهای اخیر صنعت ژاپن به دلایلی چون بالا بودن نرخ دستمزدها که گاهی نسبت به کشورهای همسایه و حتی جهان به 20 تا30 برابر نیز بالغ میشود، سرمایهگذاری و تولید در کشورهای خارجی را سرلوحه فعالیتهای خود قرار داده است. اما در میان کشورهای خارجی، چین مطلوبترین گزینه برای صنایع و صنعتگران ژاپنی محسوب میشود. در واقع، با وجودی که هماکنون چین به یک رقیب جدی برای تولیدات صنعتی ژاپن تبدیل شده است، ولی صنعتگران ژاپنی برای بهرهبرداری از مزیتهای نسبی تولید در چین، همچنان به نقاط صنعتی این کشور چشم دوختهاند. هرچند، شرکتهای ژاپنی بیش از آنکه نگران رقبای خود در اروپا و آمریکا باشند، رقابت نفسگیر شرکتهای چینی در بازارهای سراسر جهان، آنها را به ستوه آورده است. البته همه شرکتهای ژاپنی چنین وضعیتی ندارند. زیرا بسیاری از آنان با استفاده از استراتژیهای خاص خود نظیر بکارگیری تکنولوژیهای بسیار پیچیده و پیشرفته، عملاً رقبای خارجی خود اعم از چینی و غیرچینی را خلع سلاح کرده و بدون نگرانی از تولیدات ارزانقیمت آنها به فعالیت خود ادامه میدهند. برای مثال، میتوان به شرکتهایی نظیر تویوتا و کَنون اشاره کرد که با استفاده از سیستمهای بسیار پیچیده تولیدی خود، نگرانیهای مربوط به کپیبرداری از تولیداتشان را تقریباً خنثی کردهاند. در سایر بخشها نیز کمپانیهای معروف ژاپنی یاد گرفتهاند که چگونه اسرار تجاری و تولیدی خود را از دستبرد رقبای خارجی محفوظ نگه دارند. حتی شرکتهای بزرگ این کشور به این نتیجه رسیدهاند که سرمایهگذاریهای قبلی آنها، این امکان را فراهم ساخته تا در آینده بدون نگرانی بر روی نسل جدید تولیدات خود سرمایهگذاری کنند. اما تنها نقطه ضعف ژاپن در این زمینه، انبوه تولیدات ارزان قیمتی است که هر ساله روانه کشورهای فقیر جهان میشود. البته کمتر شرکت ژاپنی را میتوان یافت که در سطح داخلی بر روی تولیدات ارزانقیمت سرمایهگذاری کند. یکی از این شرکتها کمپانی موتورسازی سوزوکی است که اخیراً به تولید یک نمونه ارزانقیمت موتور سیکلت (اسکوتر) پرداخته که نسبت به نمونههای قبلی شرکت، به بهایی کمتر از نصف فروخته میشود. در این نمونه که برای مسافتهای کوتاه درون شهری طراحی شده، برخی از لوازم نمونه قبلی آن نظیر ترمز عقب حذف گردیده است. اما باوجودی که این نوع تولید به نوبه خود یک تیزهوشی به شمار میرود، ولی تولید ارزان قیمت در ژاپن به تولیدات کم اهمیت و تقریباً داخلی محدود میشود.

از طرف دیگر، ادارات دولتی ژاپن که تا قبل از این به شدت در مورد چشمانداز تولیدات صنعتی کشور نگران بودند، هماکنون به دقت مراقب تولیدات صنعتی پیشرفته کشور هستند تا مبادا دانش فنی آن در اختیار خارجیها قرار گیرد. هیدتاکا فوکودا، مدیر فنآوری اطلاعات وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن، در این رابطه میگوید: "در سال جاری وزارتخانه متبوع وی کمپانی اِن ای سی- (NEC) که یک شرکت بزرگ الکترونیکی است - را مجاب نمود تا تکنولوژی تولید نمایشگرهای پلاسما را به جای یک سرمایهگذار خارجی، به یک شرکت داخلی واگذار کند تا به این وسیله خطر کپیبرداری از تولید این نوع نمایشگرها از بین برود." به گفته وی، اخیراً مذاکراتی با 10 شرکت دیگر داخلی برای عدم فروش تکنولوژی خود به خارجیها صورت گرفته است.