تحقیق علمی درباره بررسی نقش حمل نقل در توسعه اقتصادی و جامعه

فرمت فایل : word (قابل ویرایش) تعداد صفحات : 27 صفحه

مقدمه :

حمل و نقل یکی از مهمترین عوامل شکل دهنده جامعه مدرن امروزی است. نقش اساسی حمل و نقل در شکل گیری ساختار اقتصادی جوامع موجب شده که همواره در بحث رشد اقتصادی نقش زیرساخت حمل و نقل مورد توجه قرار گیرد. اما در سال‌های اخیر در کشورهای توسعه یافته به دلیل پیشرفت‌های تکنولوژیکی و تحولات ایجاد شده در زمینه‌هایی مانند: شیوه های جدید تولید و انبارداری، تجارت الکترونیک و توجه خاص به آثار خارجی این زیرساخت به ویژه در محیط زیست، موجب گسترش دیدگاه جدیدی مبنی بر کمرنگ تر شدن رابطه سرمایه‌گذاری در این زیرساخت و رشد اقتصادی در بین اقتصاددانان شده است. اما به نظر نمی‌رسد این دیدگاه در کشورهای در حال توسعه که این زیرساخت در آنها گسترش کافی نیافته صحت داشته باشد. هدف از این پژوهش مطالعه اثر سرمایه‌گذاری دولت در زیر ساخت حمل و نقل بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و رشد اقتصادی ایران می‌باشد. در این راستا دو مدل برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و رشد اقتصادی تبیین شده است. چارچوب دو مدل فوق بر اساس الگوی نئوکلاسیک سرمایه‌گذاری و رشد می‌باشد. دو مدل مذکور در دوره زمانی 1338 تا 1382 برآورد گردید. در تخمین مدل سرمایه‌گذاری از روش متغیر ابزاری و در مدل رشد از روش OLS استفاده شد. نتایج برآورد مدل‌های مذکور نشان می‌دهد، رابطه قوی بین سرمایه‌گذاری در زیرساخت حمل و نقل و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی وجود دارد. کشش مثبت بدست آمده برای سرمایه‌گذاری در حمل و نقل و رشد اقتصادی نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در این زیرساخت اثر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی کشور دارد. با توجه به نقش حمل و نقل جاده‌ای در حمل و نقل و اقتصاد کشور، اثر سرمایه‌گذاری دولت در حمل و نقل جاده‌ای بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و رشد اقتصادی به صورت جداگانه نیز بررسی گردید. نتایج حاصله در دو مدل رشد و سرمایه‌گذاری، حاکی از بزرگتر بودن ضرایب سرمایه گذاری دولت در حمل و نقل جاده ای از سرمایه‌گذاری دولت در زیرساخت حمل و نقل است. بر اساس نتایج بدست آمده، افزایش سرمایه‌گذاری دولت در زیرساخت حمل و نقل به خصوص زیر بخش جاده‌ای قابل توصیه می‌باشد.

2- اهداف و ضرورتهای تحقیق:

حمل و نقل یکی از مهمترین عوامل شکل دهنده جامعه مدرن امروزی است چراکه حمل و نقل باعث تخصص‌گرایی مکان‌ها در تولید، تولید انبوه و گسترش مناطق زیست انسانی شده است شود. نقش اساسی حمل و نقل در شکل‌گیری ساختار اقتصادی کشورها موجب شده که در بحث رشد اقتصادی همواره نقش زیرساخت‌ ‌حمل و نقل و اثر سرمایه‌گذاری در آن مورد توجه قرار گیرد. اما در سالهای اخیر دیدگاه جدیدی مبنی بر کمرنگ شدن اثر این زیرساخت بر رشد اقتصادی  در کشورهای پیشرفته به‌ دلیل پیشرفت‌ تکنولوژیکی و تحولات ایجاد شده در زمینه‌هایی مانند: شیوه‌های تولید، شیوه‌های جدید انباردارای و تجارت الکترونیک و همچنین توجهات خاص به آثار خارجی و زیست محیطی حمل و نقل در حال گسترش است.  در این میان برخی از صاحب‌نظران معتقدند با توجه به عدم شکل گیری زیرساختها در کشورهای در حال توسعه این دیدگاه در تمامی کشورها مصداق ندارد. از طرفی نظریه روستو نیز که یکی از شرایط عبور از مرحله ماقبل خیز را گسترش زیرساخت حمل و نقل می داند اثر مؤثر گسترش این زیرساخت را در رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه تأیید می نماید.