تاریخچـــــــــه
سیزیم ( واژه لاتین caesius به معنی آبی آسمانی) در سال 1860 بوسیله Robert Bunsen و Gustav Kirchhoff در آب معدنی Durkheim وبصورت طیف نمایی کشف شد.هویت آن بر اساس خط آبی درخشان در طیف آن بود و اولین عنصری است که بوسیله تحلیل طیف کشف گردید.اولین فلز سزیم در سال 1881 تولید شد. از سال 1967 سیستم بین المللی اوزان ومقیاس ( SI ) ، ثانیه را بعنوان چرخه های 770، 631، 9،192 تشعشع تعیین کرد که مطابق با جابجایی بین دو سطح انرژی حالت پایه اتم Caesium-133 است.از نظر تاریخی مهم ترین کاربرد سزیم در تحقیق و توسعه و اساسا" در کاربردهای شیمیایی و الکتریکی بوده است.
خصوصیات قابل توجه
طیف الکترومغناطیس سیزیم دارای دو خط روشن در ناحیه آبی طیف وچندین خط دیگر در نواحی قرمز ، زرد و سبز می باشد.این عنصر به رنگ طلائی مایل به نقره ای بوده ، و هر دو ویژگی نرمی و چکش خواری را دارد. سیزیم الکتروپوزیتیو ترین و قلیایی ترین عنصر شیمیایی است و همچنین دارای کمترین پتانسیل یونیزاسیون در بین عناصر می باشد. فراوانی سیزیم از پنج فلز قلیایی غیر رادیواکتیو دیگر کمتر است.( از نظر فنی ، فرانسیم ، پائینترین فلز قلیایی در جدول می باشد ، اما چون بسیار رادیواکتیو بوده ، و در یک زمان کمتر از یک گرم در کل زمین وجود دارد ، فراوانی این عنصر را می توان عملا"صفر در نظر گرفت.)
سزیم به همراه گالیم و جیوه تنها فلزاتی هستند که در دمای اطاق به حالت مایع می باشند. سیزیم در آب سرد بصورت انفجاری واکنش می کند و در حرارتهای بالای منهای 116درجه سلسیوس با یخ نیز واکنش دارد. هیدروکسید سیزیم (CsOH) قوی ترین قلیای شناخته شده است و شیشه را مورد حمله قرار می دهد.
کاربردهــــــــــــــا چشمگیر ترین کاربرد سیزیم در ساعتهای اتمی است که دقت آنها 5 ثانیه در 300 سال است.
Cs-134 در آب شناسی ، بعنوان معیار سنجش خروجی سیزیم توسط صنعت نیروی اتمی به کار می رود. از این ایزوتوپ به این علت استفاده می گردد که کمتر ازCs-133 یا Cs-137 متداول است ، ایزوتوپ ( Cs-134) را می توان به تنهائی با واکنشهای اتمی تولید کرد . Cs-135 نیز در مورد فوق کاربرد دارد. سیزیم مانند سایر عناصر گروه 1 میل ترکیبی زیادی با اکسیژن دارد و بعنوان "گیرنده" در لامپهای الکترون به کار می رود.این عنصر همچنین در باطریهای – نوری کاربرد دارد.
علاوه بر اینها سزیم بعنوان کاتالیزوردر هیدروژنه کردن ترکیبات آلی خاصی مورد استفاده قرار می گیرد.اخیرا" از این عنصر در سیستم رانش یونی استفاده شده است.
پیدایــــــــــــش
فلز قلیایی سیزیم در لپدولیت ، پلوسیت ( هیدرات سیلیکات آلومینیوم و سزیم ) و منابع دیگری یافت می شود. یکی از مهمترین و غنی ترین منابع این فلز در دریاچهBernic واقع در Manitoba می باشد. در این مکان 300000 تن پلوسیت با میانگین 20 % سیزیم برآورد شده است.
...
12 ص فایل WORD
نقــره Silver
تـاریخچــه:
(آنگلوساکسون: Siolfur, Seolfor لاتین: نقره (Argentom). نقره از زمانهای قدیم شناخته شده بوده است و در کتاب انجیل عهد عقیق به آن اشاره شده است. باقی ماندههای سربارهای در آسیای دور و در جزایری در دریای اژه نشان میدهد که بشر از 3000 سال پیش از میلاد قادر به جداسازی نقره از سرب بوده است.
منــابع
نقره به صورت خالص و در سنگهای معدنی و از جمله مهمترین آنها آرگنیت (Ag2S) و کلرید نقره (AgCL)؛ سرب، سرب-روی، مس، طلا، و سنگهای معدنی مس-نیکل وجود دارد.
مکزیک، کانادا، پرو، و ایالات متحده تولید کنندههای اصلی نقره در نیم کرهی غربی هستند.
روش تولیـــد
نقره در طی پالایش الکترولیکی مس نیز بازیابی می شود. نقره ی خالص تجاری حداقل 9/99 درصد نقره دارد. خلوصهای بیش از 999/99 درصد به صورت تجاری قابل دسترسی هستند.
ویــژگیهــا
نقرهی خالص، درخشش فلزی سفید و خیره کنندهای دارد. کمی از طلا سختتر و بسیار شکل پذیر و چکش خوار است و از این حیث بعد از طلا و شاید پالادیم قرار میگیرد. نقرهی خالص بالاترین رسانایی الکترونیکی و حرارتی و پایینترین مقاومت تماسی را در بین همهی فلزات دارد.نقره در هوا و آب و خالص پایدار است اما در تماس با ازن، سولفید هیدروژن یا هوای دارای گوگرد، تیره میشود. آلیاژهای نقره مهم هستند.
کـاربـرد
نقرهی ناب (نقره استرلینگ) در جواهرات و ظروف نقره که ظاهر در آنها مهمترین عامل است، استفاده می شود. این آلیاژ حاوی 5/92 درصد نقره و باقی مانده مس و یا برخی از فلزات دیگر است. نقره از مهمترین مواد در عکسبرداری است، حدود 30 درصد مصرف صنعتی نقره در آمریکا به این کاربرد مربوط میشود. نقره در آلیاژهای دندانی نیز استفاده میشود. در ساخت لحیم و آلیاژهای لحیمکاری سخت، اتصالات الکتریکی و باتریهای پر ظرفیت نقره-روی و نقره-کادمیم از نقره استفاده میگردد. رنگهای نقره در ساخت مدارهای چاپی به کار میروند.در تولید آیینه از نقره استفاده میشود و میتوان آن را از طریق رسوب شیمیایی، رسوب الکتریکی یا تبخیر بر روی شیشه یا فلز رسوب داد. هنگامی که رسوب تازه است، مهمترین انعکاس دهندهی نور مرئی شناخته میشود. اما به سرعت تیره شدن و بیشتر خاصیت انعکاسی خود را از دست میدهد. نقره انعکاس دهندهی ضعیف اشعهی ماوراء بنفش است. فولمینات نقره مادهی منفجرهی قدرتمندی است که گاهاً در حین فرایند نقره پوشی تشکیل میگردد. یدید نقره در باردار کردن ابرها جهت تولید باران استفاده میشود. کلرید نقره خواص نوری جالبی دارد زیرا میتوان آن را شفاف نمود، همچنین به عنوان چسب شیشه کاربرد دارد. نیترات نقره یا سنگ جهنم، مهمترین ترکیب نقره است و در عکسبرداری کاربرد فراوانی دارد. نقره قرنها بهطور سنتی در ضرب سکه در بسیاری از کشورها استفاده میشده است. البته در سالهای اخیر، مصرف نقره بسیار بیشتر از تولید آن بوده است.
ملاحــظات به کـارگیـری
در حالی که نقرهی سفید سمی محسوب نمیشود اما بیشتر نمکهای آن سمی هستند. تماس با نقره(فلز یا ترکیبهای محلول) در هوا نباید بیش از 01/0 میلی گرم بر متر مکعب (با 8 ساعت کار روزانه و متوسط هفته ای40سال کار) باشد. ترکیبهای نقره را می توان در یک دستگاه چرخشی جذب کرده و نقرهی احیاء شده را در بافتهای مختلف بدن رسوب داد. شرایطی مشهود به آرگیریا با ایجاد رنگ قهوهای کمرنگ پوست و غشای مخاطی همراه است. نقره اثرات گندزدایی دارد و بسیاری از ارگانیسمهای کوچکتر را بدون هیچ صدمهی جدی به حیوانات بزرگتر از بین می برد.
قیـمت
در 1939، قیمت نقره توسط آمریکا تثبیت گردید.................. در 71 سنت بر............ و در سال 1946، 5/90 سنت بر............... در نوامبر 1961...........
.......................
ضرب سکه در 1965............................
.............. . این اولین تغییر در ضرب سکهی آمریکا از زمان وضع سیستم........................ در 1792 بود. .................................................
...............................
ترکیب سکههای یکو پنج سنتی بدون تغییر باقی ماند. سکه های یک سنتی 95درصد مس و5 درصد روی هستند. سکههای پنج سنتی 75 درصد مس و 25 درصد نیکل و دلارهای قدیمی نقره، 90درصد نقره و10 درصد مس دارند. سکههای................... قدیمیتر با 90درصد نقره و 10 درصد مس............................................... : البته در عمل.............................(قانون گریشام)[1]
زیرا ارزش کنونی نقره از ارزش پولی آن بیشتراست. سکههای نقرهی دیگر کشورها با سکههای ساخته شده از سایر فلزات جای گزین شده است. در24 ژانویهی 1968، حکومت آمریکا........................................................................ . از آن زمان، قیمت نقره نوسان زیادی پیدا کرده است. مثلاً در ژانویهی 1990، قیمت نقره تقریباً 25/5 دلار به ازای............................... بود. البته بیش نوسان قیمت به دلیل ناپایداری بازار بوده است.
نیکـــــل ( Nickel )
تـــاریخچــه
(نیکل آلمانی، ..................................) کرونستد[2]در 1751، نیکل را در کوپرنیکل (نیکولیت) کشف کرد.
منــــــابع
نیکل به عنوان یک جزء در بیشتر شهاب سنگها یافت میشود و اغلب به عنوان یکی از معیارهای تشخیص یک شهاب سنگ از سایر کانهها به خدمت گرفته میشود. شهاب سنگهای آهنی یا سیدریتها ممکن است حاوی آهن آلیاژ شده با 5 تا 20 درصد نیکل باشند. نیکل تجاری از پننلندیت و پیرهوتیت منطقهی سد بودری[3]در انتاریو[4]به دست میآید. این منطقه30 درصد مصرف جهانی نیکل را تولید میکند.
منابع دیگری در ...............، استرالیا، کوبا، اندونزی و چند جای دیگر وجود دارد.
ویـژگیهـا
نیکل سفید نقرهای است و جلای زیادی پیدا میکند. نیکل سخت، چکش خوار، شکل پذیر، نسبتاً فرو مغناطیس و رسانای نسبی حرارت و الکتریسیته است. نیکل گروه فلزات آهنـکبالت تعلق دارد و در تشکیل آلیاژها ارزش زیادی دارد.
کاربردهـــا
نیکل در تولید فولاد زنگ نزن و سایر آلیاژهای مقاوم به خوردگی مانند اینوار(R )، مونل(R )، اینکول(R ) و هستالویها (R )کاربرد فراوانی دارد. لولههای ساخته شده از آلیاژ مسـنیکل بهطور گسترده در ساخت کارخانههای آب شیرینکنی برای تبدیل آب دریا به آب شیرین استفاده میشوند. نیکل درتولید سکهها بهکار میرود. فولادنیکلدارنیز برای ................. استفاده میشود. نیکل جزیی از نیکروم(R )، پرمالوی(R )وکستنتان نیز هست.
نیکل شیشهای با رنگ سبز کمرنگ به دست میدهد. آب کاری نیکل اغلب در ایجاد پوشش محافظ روی سایر فلزات استفاده میگردد و نیکل بسیار ریز، کاتالیستی برای هیدروژنه کردن روغنهای گیاهی است. در سرامیکها، در تولید مغناطیسهای آلنیکو و در باتری ذخیرهسازی ادیسون (R ) نیز از نیکل استفاده میگردد.
ایــزوتوپهــــا
سولفات و اکسیدهای نیکل ترکیبهای مهمی هستند. نیکل طبیعی مخلوطی از پنج ایزوتوپ پایدار است. نُه ایزوتوپ پایدار دیگر نیز شناخته شدهاند.
ملاحظات بهکـارگـیری
تماس با فلز نیکل و ترکیبهای محلول نباید از 5/0 میلیگرم بر سانتی مکعب ( با 8 ساعت کار روزانه و هفتهای 40 ساعت کار ) تجاوز کند. بخار و گرد و غبار سولفید نیکل به عنوان ...............
کُـــرم Chromium
تـاریخچــه
(آلمانی: کروما، رنگ). کُرم در 1797 توسط وایوکلین [5]کشف گردید او کرم فلزی را در سال بعد از آن با رنگ خاکستری فولادی درخشان و سختی بالایی که براقکردن آن را ممکن میسازد، تهیه نمود.
منـــابع
سنگ معدن اصلی کرم، کرومیت است که در زیمباوه، روسیه، ترانوال، ترکیه، ایران، آلبانی، فنلاند، ماداگاسکارو و فیلیپین یافت میشود. معمولاً این فلز از احیای اکسید آن با آلومینیوم تولید میگردد.
کـاربردهــــا
کرم در سخت کردن فولاد، تولید فولاد زنگ نزن و ساخت بسیاری از آلیاژهای مفید استفاده میشود. مقدار زیادی کرم در آبکاری به منظور ایجاد سطحی سخت و زیبا و جلوگیری از خوردگی بهکار میرود. کرم به شیشه رنگ سبز یاقوتی میدهد و بهعنوان کاتالیست استفادهی فراوانی دارد.
صنعت نسوز نیزکرومیت را بهدلیل نقطهی ذوب بالا، انبساط حرارتی متوسط و پایداری ساختار بلورین در ساخت آجرها و مدلها مفید دانسته است.
[1] . Gresham”s Law
[2] . Cronstedt
[3] Sudbury
[4] Ontario
[5] Yauquelin
...
176 ص قایل WORD