لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه10
ازبکان
با مرگ شاهرخ در سال 850 ه¨ . ق . 1446 م جنگهای داخلی میان نوادگان تیموردرگرفت که با تجزیه کامل امپراتوری تیموری پایان یافت. از سوی دیگر، روی کار آمدنطوایف ترکان قرهقویونلو و آققویونلو در باختر ایران و بسط نفوذ اوزبکها در آسیایمرکزی، حیات و بقای تیموریان را به خطر انداخت. در نهایت، دولت توسعهطلباوزبک، خراسان را ضمیمه ماوراءالنهر ساخت و در مجاورت مرزهای دولت قزلباشقرار گرفت. از جانب دیگر، قدرت و ضعف تیموریان بر اعمال حاکمیت آنان دربخشهای غربی ایران تأثیر بسزایی داشت. ضعف آخرین شاهزادگان این خاندان باتوسعه فزاینده قدرت قبایل ترکمن ارتباط داشت که نتیجه آن از میان رفتن تسلط حکامایران شرقی بر سرزمینهای ایران غربی بود. آققویونلو در ناحیه دیار بکر و قرهقویونلودر سرزمین وان بودند. در ابتدا، قدرت قرهقویونلو، خاندان آققویونلو را تحتالشعاعخود قرار داد. لیکن کشمکشهای میان دو خاندان به سود تیموریان و به زیانقرهقویونلوها تمام شد.
شیخ بهایی
شیخ بهاء الدین ، محمدبن حسین عاملی معروف به شیخ بهایی دانشمند بنام دوره صفویه است. اصل وی از جبل عامل شام بود. بهاء الدین محمد ده ساله بود که پدرش عزالدین حسین عاملی از بزرگان علمای شام بسوی ایران رهسپار گردید و چون به قزوین رسیدند و آن شهر را مرکز دانشمندان شیعه یافتند، در آن سکنی گزیدند و بهاءالدین به شاگردی پدر و دیگر دانشمندان آن عصر مشغول گردید.
مرگ این عارف بزرگ و دانشمند را به سال 1030 و یا 1031 هجری در پایان هشتاد و هفتمین سال حیاتش ذکر کرده اند.وی در شهر اصفهان روی در نقاب خاک کشید و مریدان پیکر او را با شکوهی که شایسته شان او بود ، به مشهد بردند و در جوار حرم هشتمین امام شیعیان به خاک سپردند.
شیخ بهایی مردی بود که از تظاهر و فخر فروشی نفرت داشت و این خود انگیزه ای برای اشتهار خالص شیخ بود.شیخ بهایی به تایید و تصدیق اکثر محققین و مستشرقین ، نادر روزگار و یکی از مردان یگانه دانش و ادب ایران بود که پرورش یافته فرهنگ آن عصر این مرز و بوم و از بهترین نمایندگان معارف ایران در قرن دهم و یازدهم هجری قمری بوده است. شیخ بهایی شاگردانی تربیت نموده که به نوبه خود از بزرگترین مفاخر علم و ادب ایران بوده اند، مانند فیلسوف و حکیم الهی ملاصدرای شیرازی و ملاحسن حنیفی کاشانی وعده یی دیگر که در فلسفه و حکمت الهی و فقه و اصول و ریاضی و نجوم سرآمد بوده و ستارگان درخشانی در آسمان علم و ادب ایران گردیدند که نه تنها ایران ،بلکه عالم اسلام به وجود آنان افتخار می کند. از کتب و آثار بزرگ علمی و ادبی شیخ بهایی علاوه بر غزلیات و رباعیات دارای دو مثنوی بوده که یکی به نام مثنوی "نان و حلوا" و دیگری "شیر و شکر" می باشد و آثار علمی او عبارتند از "جامع عباسی، کشکول، بحرالحساب و مفتاح الفلاح والاربعین و شرع القلاف، اسرارالبلاغه والوجیزه". سایر تالیفات شیخ بهایی که بالغ بر هشتاد و هشت کتاب و رساله می شود همواره کتب مورد نیاز طالبان علم و ادب بوده است.
تا کی به تمنای وصال تو یگانه
اشکم شود از هر مژه چون سیل روانه
خواهد که سرآید غم هجران تو یا نه
ای تیره غمت را دل عشاق نشانه
استاد سیدجلالالدین آشتیانی در سرگذشتنامه خود مینویسد: «حقیر سال 1304 خورشیدی در قصبه آشتیان (که اکنون به شهری مبدل شده) از مضافات سلطانآباد عراق (اراک) متولد شدم. دوره ابتدایی را در دبستان خاقانی آنجا بهپایان رساندم و در مکتبخانه قدیم، گلستان سعدی، نصابالصبیان، تاریخ معجم و جامعالمقدمات در صرف، نحو، قسمتی از دره نادری و نیز قسمتی از کتاب شرح سیوطی را قرائت کردم.»
بهگزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، علامه در ادامه یادآور میشود: «نگارنده در سال 1323 خورشیدی به تشویق و راهنمایی و مساعدت روحانی آشتیان به دارالعلم قم مسافرت کردم و آنجا کتاب مغنی و مطول و قسمت زیادی از
ازبکان
اُزبکان میتواند در موارد زیر بکار رود:ازبکان، یک قوم ترک تبار ساکن در ازبکستان و شمال افغانستان است.
ازبکان، در تاریخ ایران به دولت ازبکان یا شیبانیان به سرکردگى محمد شیبانی گفته میشود.
روابط ایرانیان و ازبکان در دوره شاه طهماسب صفوی
بحث در عوامل رویاروییمرگ شاه اسماعیل اول و جوان بودن طهماسب و نزاعهای سران قزلباش در دربارفرصتی فراهم ساخت تا بلا انقطاع خوانین اوزبک بر سرزمینهای ایران بتازند. هرچندمرگ محمدخان شیبانی در خراسان در سال 916 ه¨ . ق . 1510 م بهعنوان مقتدرترینرهبر اوزبک، بر حیات سیاسی اوزبکان در ماوراءالنهر تأثیر تضعیفکننده نهاد، لیکنعبیداللهخان اوزبک با داشتن فقیهی برجسته و شیعه ستیز (ابنروزبهان)، که طرححکومت اسلامی را بر مبنای خلافت در سلوک الملوک گرد آورده بود، همچنان روحیاترزمنده مذهبی و عقیدتی را در قوم اوزبک حفظ کرد. این جانشین پرتوان و قدرتمند، کهوارث شکست سنگین مرو بود، با پیروزی در ماوراءالنهر و قتل یار احمد اصفهانی،(5 . ص174ـ170) مقام وکالت، که قدرتمندترین امیر تاجیک ایرانی بود، نشان داد که مرگبنیانگذار دولت اوزبکان بر فروکش کردن ایدئولوژی مذهبی و سیاسی آنان درماوراءالنهر تأثیری نکرده است و آن دولت همچنان به ریاست عبیداللهخان اوزبکدوران جدیدی را در حیات سیاسی اوزبکان گشود و با گردآوری علما و فقیهانی چونخنجی بر حیات مذهبی پیشین و امیال ناکام محمدخان شیبانی تداوم بخشید. لذا دردوران شاه طهماسب در شرق ایران بحران مذهبی و سیاسی مشتعل بود.
اندکی بعد، هم صفویان و هم اوزبکان بهتدریج بعد از فروکش کردن...
نوع فایل : WORD
تعداد صفحه : 5