دانلود تحقیق کاشی و هنر کاشی کاری

دانلود تحقیق  کاشی و هنر کاشی کاری در 76 صفحه  با فرمت ورد بسیار کامل به توضیح ویژگی های ظاهری و فنی کاشی پرداخته و سپس هنر کاشی کاری و تاریخچه آن را مورد بررسی قرار می دهد که شامل بخش های زیر می باشد:

چکیده مطالب

کاشی

انواع کاشی

انواع کاشی و ویژگیهای آن

کاشی دیواری

کاشی کف( سرامیک)

کاشی‌سازی

کاشی گلی

کاشی جسمی

مراحل ساخت کاشی

رنگ‌آمیزی

گره‌کشی

ابزارهای مورد استفاده در ساخت کاشی

 کاغذبر

تیشه

مقار

اره

سوهان

کشو

طرز تهیه و ساخت کاشی

قالب‌گیری و شکل‌دادن

تاریخچه هنر کاشی‌کاری در جهان

برای خدا و شاهزادگان زمینی

شکوه ترسیم‌شده

عصر ماشین

تفوق علم طراحی

دنیای نو

عصر حاضر

تاریخچه هنر کاشی‌کاری در ایران

چکیده مطالب

کاشی فرآورده‌ای است سرامیکی که به علت پخته‌شدن در درجه حرارت کافی به حالت نیمه‌شیشه‌ای درآمده خاصیت جذب آب آن کم و مقاومت آن در برابر ساییدگی و فشار و غیره مکانیکی زیاد است. از زمانی که آجرپزان مشاهد کردند که آجر در گرمای زیاد کوره جوش می‌‌شود لعاب را شناختند و کم‌کم آجر لعاب‌دار ساخته شده. بعد از آن لعابهای رنگی ساخته شد که پیرایش هنر کاشی‌کاری را به دنبال داشت. با گذشت زمان، صنعت کاشی‌‌سازی و هنر کاشی‌کاری پیشرفت کرد و کاشیهای با ضخامت کم ساخته شد ولی چون رنگها پس از جذب لعاب درهم می‌دویدند نمی‌توانستند بخوبی روی یک کاشی چند رنگ دلخواه را بپزند، از این رو هر کاشی در یک رنگ ساخته می‌شد و برای بدست آوردن نقش‌و نگارهای مختلف کاشی‌کاری معرق رواج پیدا کرد و بعد از آن کاشی هفت‌رنگ ساخته شد و در حال حاضر کاشی‌های رنگی و ساده در ابعاد مختلف و به روشی دستی و ماشینی تولید می‌شود. کاشی‌سازی و کاشی‌کاری نقش ارزنده‌ای در معماری سنتی ایران دارد. شاهکارهای بی‌مانند و خیره‌کننده این هنر از دوران ترکمانان قره‌قوینلو در مسجد کبود تبزیز وپس از آن در اصفهان مسجد شیخ‌لطف‌الله و مسجد امام و در مشهد مقدس در حرم مطهر حضرت امام و مناطق دیگر ایران زمین به جای مانده‌است. در زیر طرز تهیه خصوصیات و ویژگی‌های کاشی و سرامیک و کاربرد آن بطور مختصر توضیح داده می‌شود.

کاشی :

کلمه کاشی از واژه لاتین tegula مشتق شده از فعل tegere می‌باشد که معنی پوشاندن یا پوشش‌دادن است لازم به ذکر است که این واژه در زبان رومی‌ها به کاشی‌های بام اطلاق می‌شده کاشی را بعنوان قطعاتی مسطح سطحی از سفالینه پخته شده در نظر می‌گیریم که در کف‌ها و دیوارهای ساختمانها استفاده می‌شود و اغلب بخاطر ایجاد مانعی جهت نفوذ آب به بدنه کاشی و نیز جهت خلق رنگ و نقش متنوع آنها را لعاب می‌دادند معمولاً به لحاظ جنبه‌های عملی و زیباکاری از کاشی استفاده می‌گردد. یک سطح مفروش به کاشی و سطحی کاملاً‌ بهداشتی نفوذناپذیری در برابر آب و مناسب نظافت خواهد بود. و با وجود اینکه در مقابل آتش مقاوم است لیکن بخوبی گرما را در محیط پخش می‌نماید...

.

.

الف) کاشی دیواری: این کاشی‌ها در ابعاد مختلف مانند : 10×10 ، 10×15 ، 15×15 ، 20×15 و در ضخامت‌های 4 تا 12 میلی‌متری متناسب با ابعاد کاشی تولید می‌شود خاصیت جذب آب کاشی دیواری نباید بیش از 12 تا 14 درصد باشد و باید در برابر حرارت و رطوبت و سرما به اندازه کافی مقاومت کند تغییرات ناگهانی دما( 20 تا 100 درجه سانتی‌گراد) را بخوبی تحمل کند بدون آنکه هیچگونه اثر ترک‌ در بدنه یا لعاب آن ظاهر شود. بعلاوه کاشی باید در برابر مواد شیمیایی به اندازه کافی مقاوم باشد و از نظر ترکیب و رنگ لعاب هیچگونه تغییری در آن پدید نیاید. کاشی دیواری با توجه به خصوصیات فوق برای زیبائی حفظ بهداشت و جلوگیری از رطوبت در آشپزخانه، حمام.دستشویی و سایر محیط‌های بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ب)کاشی کف( سرامیک): این کاشی نیز مانند کاشی دیواری در ابعاد مختلف تولید می‌شود که در حال حاضر مهمترین آن1× 1 سانتی‌متر و بیشترین آنها 50×50 سانتی‌متر می‌باشد. کاشی کف بسته به ابعاد کاشی در ضخامتهای مختلف از 8 تا 25 میلی‌متر تولید می‌شود. خاصیت جذب آب این کاشی نباید از 2 درصد بیشتر باشد و باید در برابر سائیدگی و فشار و ضربه مکانیکی دارای مقاومت زیادی باشد....

تحقیق در مورد سرامیک

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 16

سرامیک :

سرامیک ها مواد معدنی یا مواد غیر فلزی و بشکل بلوری و شیشه ای می توانند باشند سرامیک امروزی شامل محصولات ساختنی خاک رس می باشند که عبارتند از آجر , کاشی و لوله ی فاضلاب دوغاب آهک , لوازم بهداشتی, چینی و سفالگری تزئینی و غیره می باشد.

الیاف شیشه مواد ساینده و سیمان ودرارتباط باپیشرفت سفالگری شامل می شود این مواد ساختنی برای اجزا موتور و قسمت های دیگر خیلی به کار برده می شوند .

 برای ابزار ساینده و برای جایگزینی دندانهای استخوانی شیمیایی از سفالگری پیشرفته و همچنین برای ساخت خازن ها, مقاومت ها, عایق ها , فشارهای الکتریکی , آهنرباها  ابررساناها , برقکاف ها به کار برده می شوند .

 همچنین سفالگری های پیشرفته برای تصفیه غشاها و کاتالیست ها و برای پشتیبانی صنعت اتومبیل به کاربرده شده اند.

طبقه بندی تخصصی سرامیک :

سرامیک های تخصصی به سه طبقه بندی مجزا مواد طبقه بندی می شوند :

 اکسید: آلومینا , دی اکسید زیر کونیم .

 غیر اکسیدها : کربیدها , بوریدها , نیتریدها , سیلیس ها .

 ترکیب : ترکیبات اکسیدی و غیر اکسیدی به صورت ترکیبی از ذرات مستحکم می باشد.

این ها در مبدل های الکترومکانیکی که خازن های سرامیک و عنصرهای ذخیره سازی داده به کار برده می شوند شرایط مرزی دانه هامی تواند ایجاد بکندکه PTC درعنصرهای گرمایش اثر بگذارد .

 اکسیدهای کلسیم , استرانیسم , بیمسوت , مس که یک ابر رسانا دمای بالا که در مقداری خصوصی هیلکوپتر و حفاظت شده های و مخزن به کار برده شود .

گرافیک که شبیه به یک روان کننده و الماس که به شکل یک ساینده استفاده می شود. بیشتر آجرهای سیلیکلات و آلومینویمی برای ساختمان سازی به کار برده می شوند.

اغلب سفال ها که از خاک رس , کوارتز و فلدسپات ساخته می شود .

 فریت که یک فرعی مغناطیسی است و در هسته ترانسفورماتورهای برقی و حافظه هسته مغناطیسی به کار برده می شود .زیرکونیم سرب از دیگر مواد فرو الکتریک غول پیکر است .

منیزیم دی بورید یک ابر رسانا نامنظم می باشد. معمولا چینی ها شامل دسته ای از کانی های رسی معدنی می باشند. کربورسیلیسیم که به عنوان سوسی در کوره های ریز موج و معمولا به عنوان ساینده و مواد نسوز به کار برده می شود. سیلیسیم نیترید که به صورت یک پودر ساینده به کار برده می شود.  

تلق به صورت یک عایق برقی به کار برده شده است . اکسید اورانیوم در راکتورهای سوخت های اتمی کاربرد دارد . اکسید مس باریم ایتریم از دیگر ابر رساناهای دماهای بالا می باشد . اکسید روی که یک نیم رسانا و کاربرد آن در مقاومت ساختمان ها می باشد .

 زیر کونیم که در فرم خالص تغییرات زیادی فازهای بین دمای اتاق و دمای تاسیسات علمی و به طور شیمیایی در شکل های متفاوت به حالت تثبیت در می آورد قابلیت رسانایی زیاد یون اکسیژن برای استفاده در پیل های سوختنی توصیه می شود. گوناگونی نیم پایدار دیگر ساختمان می توان در سخت کردن انتقال مکانیکی کاربرد داشته باشد بسیاری از تیغه های چاقو و پره توربین های آبی از مواد سرامیکی ساخته می شود.

این فقط قسمتی از متن مقاله است . جهت دریافت کل متن مقاله ، لطفا آن را خریداری نمایید

تحقیق در مورد هنر سفال و سرامیک

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 21
فهرست مطالب:

سفال و سرامیک

تاریخ گذاری ظروف بی لعاب اوایل اسلام بعلت ادامه سنت سفالگری ساسانی ، بسیار مشکل است و بدین سبب متخصصان این نوع سفالینه را عرب ساسانی نامیده اند. 

زمانی که بشر به استفاده از ظروف سفالین پرداخت، دست ساخته هایش بسیار ابتدائی و عاری از هر گونه تزئین یا پوشش لعاب بود، ولی بتدریج که ذوق و سلیقه و حسن زیبائی شناسی قوت گرفت ظروف سفالین به نقوش گوناگون و سپس به پوشش لعاب آرایش داده شد.

کاوشهای باستانشناسی در محوطه های باستانی ایران موید آن است که تسلسل و تکامل ساخت ظروف بی لعاب در قرون متمادی حفظ گردیده و هنرمندان سفالگر با پیشرفت هنر سفلگری همزمان و در کنار ظروف سفالین لعابدار در ظروف بی لعابدار در ظروف بی لعاب نیز مبتکر بوده و این شیوه و سنت را تا به امروز حفظکرده اند. وفور ظروف بی لعاب به نسبت انواع دیگر سفالینه بعلت کاربرد این نوع سفالینه در زندگی توده مردم بوده است.

تاریخ گذاری ظروف بی لعاب اوایل اسلام بعلت ادامه سنت سفالگری ساسانی ، بسیار مشکل است و بدین سبب متخصصان این نوع سفالینه را عرب ساسانی نامیده اند.

پس از سقوط امپراتوری ساسانیان ( سال ۶۲۲ میلادی ) و گرایش ایرانیان بدین مبین اسلام قسمتهائی از این سرزمین تا مدتها تحت تاثیر شیوه های هنری گذشته قرار داشته است که از آنجمله ناحیه دریای خزر می باشد. در این منطقه روش و سنت هنر ساسانی بویژه در زمینه فلز کاری و سفالگری ادامه یافته و ظروف سفالین بشیوه متقدم ساخته می شده است. حفریات باستانشناسی در ناحیه دریای خزر که محوطه های باستانی بیشماری را در بر میگیرد . کشف ظروف سفالین اواخر ساسانی و اوایل اسلامی و قابل مقایسه بودن آنها این نظریه را اثبات می نماید.

پژوهشهای باستانشناسی سالهای اخیر در مراکز تمدنهای اسلامی ایران چون : نیشابور ، ری، جرجان، سیراف، استخر، تخت سلیمان، سلطانیه، فسا، غبیرا و شوش که در ادوار اسلامی از آبادانی و ثروت برخوردار بوده اند شناخت باستانشناسان را در تکامل سفالینه بی لعاب تا حدی آسانتر کرده است. سفالینه بی لعاب اسلامی بسیار متنوع و از جهات مختلف مانند خمیر، شکل و تزئین قابل بررسی است.

خمیر:

گل خمیر که در ساخت ظروف سفالین بی لعاب بکار برده شده برنگهای نخودی، قرمز و خاکستری است، که بصورت نرم و سخت ساخته شده است.

شکل:

سفالگران اسلامی در ساخت ظروف بی لعاب از شکلهای گوناگون استفاده نموده و ساخت بعضی از ظروف مانند کوزه در ادوار مختلف بیک شکل ادامه داشته است، بطوریکه شناخت و تاریخ گذاری این نوع ظروف تا حدودی مشکل شده است.

مهمترین گروه سفالینه بی لعاب را خمره، کوزه و آبخوری تشکیل می دهد که عموما با خمیر قرمز یا نخودی ساخته می شده و در اغلب کاوشهای باستانشناسی محوطه های اسلامی، به وفور یافت شده است.

▪ اشکال ظروف شامل:

خمره، کوزه، آبخوری، کاسه، پیاله، بشقاب، گلدان، قمقمه و دیگر انواع ظروف سفالین مورد نیاز روز مره زندگی بوده که هر یک با ویژگیهای مشخص از نظر بدنه، دسته، پایه و لبه ساخته می شدند.

نقش تزئین:

زیبائی خاصی که نقوش متفاوت و تزئینات گوناگون به سفالینه بی لعاب می بخشد مهارت و استادی سفالگران ادوار مختلف اسلامی را کاملا روشن می سازد

نقوش تزئینی سفالینه بی لعاب از نظر تکنیک به چند دسته تقسیم می شود:

الف ) نقش کنده

تکنیک نقش کنده در سفالگری ایران سابقه طولانی داشته و از ابتدای سفالگری از نقش کنده برای تزئین سفالینه استفاده می شده است. تداوم این تکنیک که تا امروز نیز استمرار یافته در اغلب مراکز سفالگری با شیوه های تقریبا یکسان حفظ شده است.

نقش کنده روی سفالینه بی لعاب متنوع و شامل. نقوش هندسی، موجی، زیگزاکی، نقطه چین، خطوط موازی و عمودی و نقوش گیاهی بوده که اغلب روی بدنه و گردن ظروف را آرایش داده است. بنابر این نقش کنده از متداولترین تزئینات کارگاههای سفالگری بوده که از اوایل دوره اسلامی تا قرن سیزدهم بدون وقفه ادامه داشته است.

ب) نقش افزوده

نوع دیگر آرایش سفالینه بی لعاب نقش افزوده است. با این ترتیب که پس از ساخت سفالینه تزئین را که بصورت نقشی جداگانه ساخته شده به بدنه ظرف متصل می ساختند نقوش اغلب بصورت طرحهای هندسی، گیاهی و در بعضی موارد طرحهائی از انسان و حیوان بوده که بصورت قطعات خمیر کوچک به ظورف سفالین الصاق می شده است از این نوع تزئین معمولا جهت آرایش قسمت فوقانی بدنه استفاده می شده است.

نقش افزوده با توجه به ذوق و سلیقه هنرمندان سفالگر در اغلب مراکز سفالگری متداول بوده بخصوص در قرون ۳ الی ۷ هجری این روش بسیار متداول و رایج بوده است.

ج) نقش قالب زده

زیباترین تزئین سفالینه بی لعاب نقش قالب زده است. نقوش و طرحهای قالب زده که از قالبی با نقشی منفی بدست می آید زیبائی خاصی را دارا می باشد. همانطور که در تکنیک سفالگری بحث خواهد شد، قالب منفی اصلی از جنس سفالینه سخت یا سنگ ساخته شده و نقوش مورد نظر هنرمند بروی آن کنده یا حک می شود، سپس ظروف سفالین آماده شده داخل آن قرار گرفته و نقش قالب بر روی آن بطور معکوس نقش می بندد.

نقوش قالب زده متنوع و عموما شامل نقش هندسی، نقش انسان، حیوان، گیاه و در بعضی موارد توام با نوشته کوفی و ثلث است. این نقوش غالبا از صحنه های نوازندگی و رقص یا حیوانات دونده در تزئینی چون، سرو، شاخ و برگ و گلهای اسلیمی می باشد.

از کاوشهای باستانشناسی درنیشابور، ری، جرجان، علاوه بر کشف ظورف سفالین با نقش قالب زده قالب یا نگاتیو آن نیز بدست آمده است.

این فقط قسمتی از متن مقاله است . جهت دریافت کل متن مقاله ، لطفا آن را خریداری نمایید

تحقیق در مورد تاریخچه سفال و سرامیک

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 38

سفال (سفالینه):

این اصطلاح، بنابر تعریف لغتنامه‌ها عموما به معنی اشیا ساخته شده از گل پخته هستند، مانند کاسه،  کوزه، و غیره... همچنین سفالینه، سفال ساخته شده را می‌گویند. سفالین نیز شامل انواع اشیایی است که از سفال می‌سازند. اصطلاح اروپایی" سرامیک" نیز داری مفاهیم سفال در زبان فارسی است، که از واژه یونانی (keramikos) که خود از (keramon) به معنی خاک رُس گرفته شده است. بنابراین سفالگری نیز به هنر یا صنعت ساخت ظروف و اشیا گلی پخته اطلاق می‌شود. معمولا محصولات را اگر بدون لعاب باشند سفال و اگر لعابدار باشند بر حسب گل و لعابی که در آنها به کار رفته بدل چینی می‌نامند. سفال در واقع نخستین محصول هنری و صنعتی مردمان اولیه و حاصل  نیاز و شعور آدمی، در به کار گیری عوامل طبیعت است، و از آنجا که مواد  اولیه آن شامل: خاک، آب، و آتش در سرزمین‌های محل سکونت بشر یافت می‌شده است، نشانه‌های تولید آن را در تمامی نقاط مسکونی انسان مشاهده می‌کنیم. کهنترین اشیا سفالی بدست آمده از کاوش‌های باستان‌شناسی ایران  مربوط  گنج دره در استان کرمانشاه است؛ که تاریخ آن به هزاره هشتم پیش از میلاد می‌رسد.

سفال به زبان ساده  گلى را که در اثر حرارت آب شیمیایى خود را از دست داده باشد سفال مى نامند ، گل سفال  تشکیل شده از خاک

رس و آب و رس مخلوطى از : آلومین ( AL2O3 ) ، سیلیس ( Sio2)  و آب مولکولى مى باشد. براى ساختن گل مناسب سفالگرى

ابتدا خاک را مى شویند یعنى این که ناخالصى هاى آن را جدا مى کنند، سپس دوغاب حاصل را در حوضچه هاى مخصوص  مى ریزند

تا  رطوبت آن به  حد  نصاب مصرف برسد ، سپس  آن  را به  محل کارگاه  حمل نموده  و  جهت جلوگیرى از خشک  شدن  آن  را  با

نایلون  و یا مواد  مشابه مى پوشانند . گل موجود با کمى ورز دادن آماده مصرف مى شود. براى ساختن قطعات با چرخ و یا ساخت کاشى هاى  سفالین مقدار  رطوبت لازم  گل کمى  متفاوت است . با کمى تجربه مى توان این میزان رطوبت را به درستى مورد استفاده قرار داد .

بعد ازساخت قطعه ابتدا باید آن راخشک نمود و یا آب فیزیکى آن را جدا نمود.نباید قطعات ساخته  شده سفالین خیلى سریع خشک شوند دراین صورت دچارشکستگى ویا تاب برداشتن مى شوند .

به همین منظور قطعات ساخته شده در محل هایى که جریان هوا  در آن جارى  نباشد نگهدارى

مى شوند تا قطعه به تدریج و کامل خشک شود، سپپس آن رادرون کوره چیده وپختن آغازمى گردد

در صورتى که قطعات سفال کامل خشک نشده باشند  در این مرحله نیز آسیب خواهند دید.

حرارت کوره باید به آرامى افزایش یابدتادرجه حرارت 500درجه سانتیگرادهیچگونه تغییر شیمیایى

در خواص قطعات داخل کوره اتفاق نمی افتد به طورى که اگر کوره راخاموش نموده و قطعات را از آن خارج کنیم مواد تشکیل دهنده رابه صورت گل مجددآ مورد بهره بردارى قرار دهیم ولى بعد از درجه حرارت تقریبى 550 (این میزان حرارت برای رسی ها متفاوت مى باشد) آب شیمیایى قطعات ازدست رفته و کلا مواد تغییر حالت مى دهند به ترتیبى که بعد از این کلیه خواص شیمیایى محصول جدید متفاوت با مواداولیه خواهد بود.اکثر رسى هاى معادن طبیعی بجزدرموارد استثنایى بین درجه

حرارت 800 تا 1000 درجه سانتى گراد به پخت  کامل مى رسند.

با تغییر نسبت مواد تشکیل دهنده رسى ها مى توان درجه حرارت پخت کامل را تاحدودى بالاوپایین برد وهمچنین رنگ هاى قرمز و

زرد نزدیک به سفید راتولید نمود این نوع بدنه هارابدنه هاى ارتن ور  مى نامند که دارایى درصد جذب آب زیاد(حدود 5 درصد) مى باشند.

با تغییر مواد  تشکیل دهنده رسى مى توان قطعات با کیفیت بهتر و درجه حرارت بالاتر مانند بدنه هاى استون ور ، پرسلان ، چینى

سخت تولید نمود که موارد فوق در حال حاضر مورد بحث این یادداشت نمى باشد.

 در صورت نیازمى توان قطعات پخته شده که به آن بیسکویت اطلاق مى شود رابه لعاب آغشته نمود ومجددا در کوره قرار دارد.

چیزی نیست جز پودر شیشه و اکسید فلزات مختلف برای رنگ های گوناگون . مطالب فوق توضیح مختصری از روند تولید سفال بود

که ارائه گردید.

تاریخچه سفال و سرامیک

تاریخچه سفال در ایران :

 سفال یکى از مهم ترین و قدیمى ترین دست ساخته هاى هنر بشرى است که از آغاز کار سفالگرى تاکنون هم چنان پایدار مانده است. مردم سرزمین ایران به سبب موقعیت خاص جغرافیایى و قرار گرفتن بر سر راه شاهراه تمدن ها, نه تنها از نخستین سازندگان آثار سفالى بوده اند بلکه چیره دست ترین سازنده به شمار مى رفته اند. در ایران در چهار منطقه مسکونى, سفالگرى رواج داشته است: 1- منطقه غرب کوه هاى زاگرس نزدیک کرمانشاهان 2- کرانه هاى جنوبى دریاى خزر 3- شمال غرب اذربایجان    4- جنوب شرق ایران در حاشیه کویر و نواحى مرکزى ایران نیز سفال هایى با قدمت هشت هزار ساله به چشم می خورد. کهن ترین اشیائ سفالى بدست آمده در کاوش هاى باستانى ایران اثار مکشوفه از گنج دره تپه در استان کرمانشاه است که به هزاره هشتم قبل از میلاد بر مى گردد. همین طور مناطقى چون غترى در جنوب مازندران نزدیکى بهشهر (هشتم قبل از میلاد) و در مرحله دوم منطقه زاغه دردشت قزوین, چشمه على نزدیک تهران و تپه سیلک کاشان.

 سفال هاى مکشوفه از نقاط مذکور خشن و داراى مغز نرم است که موادى مانند کاه خرد شده و سبزیجات ریز براى چسبندگى به مخلوط اولیه یعنى آب و خاک افزوده اند و چرخ سفالگرى هنوز مورد استفاده قرار نگرفته است و همین طور حرارت کوره قابل کنترل نبوده است و سفال کاملا سخت و یکرنگى بدست نمى آمده است و گاهى مغز به علت کمى درجه حرارت خاکسترى متمایل به سیاه باقى مانده است ( هزاره ششم ق.م.).

 مرحله بعد سفال سازى تکامل بیشترى مى یابد و و از شن نرم و پودر شن به همراه خاک استفاده مى کردند تا ظروفى با جداره بسیار ظریف و نازک بسازند. در این دوره ساخت ظروف با کف مقعر و بدنه محدب آغاز شد. در هزاره چهارم ق. م. با اختراع چرخ سفالگرى و استفاده از آن در شکل بخشیدن به ظروف سفالى تحولى جدید در صنعت سفالسازى آغاز مى شود و هم چنین تزیینات روى ظروف تنوع بیشترى پیدا مى کند.

سفالگـرى بعـد از اسلام

تازیان در زمان کوتاهـى سراسر خاک ایران را گـشودند، اشغـال ایران از طرف تازیان ابـتـدا اثـرى در کار سفال سازى نـداشت، اما وقـتى که در سال 750 میلادى خانواده ایرانى ابوالعـباس بر تخـت خلافت بغـداد تـکـیه زد، فعـالیت فرهـنگى ایرانیـان بار دگـر آغاز گـردید. اسلام بکار بردن ظرفـهـاى گـران قـیمت فـلزى به ویـژه زر و سیم را غـدغـن کرده است. از اینرو بار دگـر طبقه حاکمه خریدار ظرفـهـاى سفالى شدند و آماده شدند که سفالهـایى که بـسیار خوب آراسته شده و از لحـاظ هـنرى در سطح والایى قـرار داشت بخـرند.

 رفـته رفـته پـیـشیـنه سفالگـرى در بـسیارى از مراکز سفالسازى ایران بـنـیاد گـرفت و صاحبان این کارگـاهـها استادان فـن را بکـار گـرفـتـند.  نوشته اى که در سنگ محـراب امامزاده یحیى ورامین در نزدیکى تهـران هـست، افـتخـار ساختـن محـراب را به سه کس یعـنى سفال ساز، طراح نقـشه و خوش نویس  مى دهـد. از لحاظ تاریخـى دروه اسلامى به سه بخش تـقـسیم مى گردد:

1 - دوره اولیه اسلامى تا آغاز سده یازده میلادى

2 - دوره میانه اسلامى شامل پادشاهـى سلجوقـیان و مغـولهـا

3 - دوره متاخر اسلامى از زمان صفویه تا به امروز

دوره اولیه اسلام

در دوره اولیه اسلام، سفال ساز افـتاده و مـتواضع ایرانى در هـمان زمینه پارتـهـا و ساسانـیان کار مى کـرد. ظرفـهـاى وى بى لعـاب بود و در قـالب فشارى هـا آن را آراسته کرده، تـزیـین مى داد و یا ظرفـهایى از لعـاب آبى یا فـیـروزه اى مى ساخت. اینگونه قالبهـاى فشارى از خاک رس بى لعـاب ساخـته مى شد و پـیش از پـخـتـن آن را براى آرایش ظرف کنده کارى می کردند.

در دوره اولیه سفالگـرى ظرفـهـاى چـیـنى که از چـین آورده شد سبب تـشویق و تحـریک ایرانیان در توسعـهً صنعـت سفال سازى شد. ثـعالبى و بـیـرونى دو نفـر از مورخین مشهـور درباره ىً انواع سفالهـایى که از چـین آورده شد شرحى نگـاشته و مرغوبـیت آن را ستوده اند.

محـمد بن الحسین می نویسد که فرماندار خراسان در سال 1059 میلادى بـیست تـکه ظروف چـینى از کشور چـین دریافت کرد و آن را به بارگـاه خـلیفه ى بغـداد فـرستاد؛ و سفال سازان داخلى را تـشویق به ساخـتن سفالهـایى شبـیه به آن کـرد. در حقـیـقـت در اثـر تـشویق فرمانداران و حـکام محـلى، نوآورى هـا و اخـتراعـات زیادى در فـن بـدل چـینى سازى و تـقـلـید چـیـنى هاى دوره تانگ در ایران بوجود آمد.  سفال سازان ایرانى در تـقـلـید از چـیـنـى هاى سبک تانگ آنقـدر استاد بودند؛ که در نظر اول هـمه مصنوع آنهـا را بجاى چـینى اصل مى گـرفـتـند.

کوششى که سفال سازان ایرانى در تـقـلید چـیـنـى هاى کشور چـین در دوره هاى    اولیه ى اسلام کرده اند سبب کشف مجـدد لعـاب مینایى قـلع گـردید.

  در سده ى هـشتم پـیش از میلاد مسیح آشوریهـا اکسید روى را در لعـابهـاى سربى خود براى بدست آوردن رنگ سفـید کـدر به کار برده اند.  چون آخرین کار براى این فن در خاور نزدیک را مى توان از آجرهاى لعـابى که در شوش و تخت جمشید در سده ى پـنجم ساخته شده است ثابت کرد؛ بنابراین وقتى مى گوئیم بعـد از 1500 سال دوباره آن را بازیافـتـند بى دلیل نیست. این لعـاب جـدید که سطح کاملا سفـید درست مى کرد، کاربرد گـل و رس سفـید را از بـین برد و از ایران به سرعـت به تمام کشورهاى اسلامى تا اسپانیا گسترش یافت.

 در آنجا پایه و اساس سفال سازى اسپانیایى - آفریقایى گردید که در جزیرهً اسپانیایى مایورکا ساخـته مى شد؛ از آنجا به نام ماجولیکا به ایتالیا آمد و طولى نکشید که ایتالیا نیز آن را تولید کرد.  از ایتالیا به آلمان و هـلـند و انگـلستان رفت.  در هـلـند و انگـلستان به نام چـینى آلات دلـفـت معـروف گردید.

یکی دیگر از اختراعات ایرانیان در صنعـت سفالسازى رنگهـاى مینایى بود که قبلا در سال 883 میلادى آغاز گـردیده بود. اشیائى که رنگ مینایى بر آنهـا زده شده است - سفالسازان چـینى هـیچگـاه این رنگ را به کار نبرده اند - در کارگاه هـاى کوزه گـرى فوسطاط نزدیک قاهـره و در عـراق پـیدا شده است.  ولى بـیـشـتر دانشمندان امروزه بر این باورند که رنگ مینایى یک اختراع ایرانى است. رنگ مینایى در اسپانیاى افـریقا در کارگاه هـاى کوزه گـرى معـروف پاتـرنا و والنسیا به کار برده مى شد، و در سال 1500 میلادى به ایتالیا رسید.

سه نوع رنگ مینایی وجود دارد:

1 - رنگ مینایى طلایى ساده روى زمینه سفـید.

2 - رنگ مینایى جگـرى در زمینه سفـید یا مخـلوط با سایر رنگـهـا.

3 - رنگ مینایى چـند رنگ با درخشندگى فلز مس یا نـقره، یا اگـر روکش آن بسیار نازک باشد، رنگ مینایى زرد، قهـوه اى یا زیـتونى بر زمینه سفید.

رنگ مینایى در زمان سلاطین سلجوق و مغـول در کاشان به اوج تـکامل خود رسید.

دوره میانى اسلام

در زمان سلجوقـیان ( 1037 - 1147 میلادى ) جهـش چشمگـیرى در تـمام هـنرهـا، صنایع و عـلوم پـدید آمد. با اینکه سلجوقیان در اصل ترک بودند ولى خود را با روش زندگى ایرانیان تطبـیق دادند.  در مورد سفال سازى این دوره باید گـفت "عصر طلایی چـینى سازیست"؛ در این دوره تمام روشهـاى فـنى شناخته شده به کار برده مى شد: حـکاکى، برجسته کارى، شبکه سازى، قـلمزنى رنگ زیر یا روى لعـاب، مطلا کارى و میناکارى.  چـنین بنظر مى آید که در آن دوره نقاشان و طراحان استاد سفال ساز را یاورى میکردند و این امرى عادى بوده است.

کوشش مستمر سفال سازان ایرانى براى اینکه بـتوانـند با چـینیهـا و لعـابهاى ساخت کشور باستانى چین برابرى کـنـند موجب بوجود آمدن دو اخـتراع در ایران گـردید، اولین اختراع ترکیب خمیر نرم با آمیخته زیادی از دُر کوهـی و دیگر کشف مجدد لعـاب قلیانى که براى آخرین بار در مصر باستان بکار     مى رفت. دانه هاى دُر کوهـى و خمیر شیشه اى لعـاب قـلیایى را به خاک رس اضافه میکردند، پس از پخـتن رویهً نیمه شفاف و سخت و به هـم چسبـیده اى بدست مى آمد، و این هـمانند ماده و خمیرى بود که در سده هـجدهـم در اروپا به عـنوان خمیر نرم چـینى شناخته شده بود.  براى بدست آوردن لعـاب شفاف با اکسید قلع کار می کردند. تـنه ظرف را اغلب کنده کارى کرده و با لعـاب یکـدست مى پوشانـدند، این فـن را لقابى  مى گـفـتـند.

متداول شدن لعـابهـاى قلیایى سبب شد که فـن رنگ آمیزى جدید بوجود آمد.  آمیخـته مس در لعـاب سرب معـمولا رنگ فـیروزه اى تـیره یا سبز زنده بوجود مى آوردند؛ ولى هـمین مس در لعـاب قـلیایى رنگ نیلى سیر درست      مى کرد. لاجورد کاشى (کوبالت) در لعـاب قـلیایى رنگ آبى مشکى (لاجوردى) مى ساخت.  در نزدیکى قـم و کاشان معـادن لاجورد کاشى (کوبالت) هست و احتمال دارد که استـفاده از کوبالت از هـمانجا آغاز گـردیده باشد.  از جمله لعـابهـاى دیگرى که عـموماً در لعـاب هاى قلیایى به کار میرفت عـبارتـنداز:  فیروزه اى روشن، سبز روشن، یشمى، سرخ ارغوانى و زرد ملایم که اغـلب آرایه زر هـم به آن افزوده می شد. ترکیب طلا در لعـاب یا به صورت زر گـداخـته و یا به حالت سریشى بود.

با استـفاده از این زرورق، کوزه گـر ایرانى دو شیوه تازه لعـابسازى پـیدا کرد که به نام مینایى و هـفت رنگ شناخـته    مى شد. براى ساخـتن لعـاب مینایى کوزه گر، خمیر شیشهً قلیایى و رنگیزه ها را در کوره  مى گـداخت و به صورت لعـاب مورد نیاز در مى آورد. پس از خنک شدن آن را گـرد     مى کردند و هـنگـامى که این لعـاب روى ظرف داده شده و به کـوره برده مى شد رنگـش تـغـیـیـر نمى کرد و نقاش و تـزیـین کار قـبل از وقت مى دانست که لعـاب پس از پخـته شدن، چه رنگى خواهـد داشت و هـمین امر سبب شد که دامنه تعـداد رنگـهـا را گـسترش دهـد.

در سده سیزدهـم اصلاحاتى در لعـاب مینایى پـدید آمد، و به نام لعـابهـاى قلم مویى شناخـته شد. در این شیوه با قـلم مو رنگ لعـابى را که مقـدار اکسید آن زیاد بود روى تـنه ظرفـى که قـبلا در کوره رفـته بود مى زدند و خطوط منـقش آن را مى آراسـتـند. این رنگـهـا در پـخـت دوم مشخصتر مى شد، و سپس ظرف در لعـاب یکـدست فـیروزه اى و یا عاجى فـرو برده شده و براى بار سوم به کوره مى رفـت. چون رنگـیزه هـا را با قلم مو و خیلى رقـیق زده بودند شـُره نمى کرد و لکه دار نمى شد.  مراکزى که ظرفـهاى لاجوردینه تهـیه مى کردند، رى و کاشان بودند، على ابن یوسف و ابوطاهـر حسین از کوزه گـران به نام رى بودند.

سفال سازان کاشى در ساختـن محـرابهـا بسیار استاد بودند. قـبلا محـرابهـا را گـچـبرى   مى کردند. محـراب کاشى بسیار زیـباست و صدهـا کاشی مینایى و درخشان بزرگ که خوب هـم به هـم سوار شده و اغـلب هـم کـنده کارى شده، محـراب را تـشکـیل مى دهـد. این محـرابهـا نیز نـتـیجه هـمکارى نـزدیک میان سفالساز و نقاش آرایه گـر است. این کـلمات در سنگ نبشه محـراب امامزاده جعـفـر در قـم دیده می شود: "در دهـم ربیع الثـانى 738 (6 نوامبر 1337 میلادی) در کاشان در کنار سید رکن الدین محمود بن سید زین الدین غضایرى به دست جـناب مستطاب جمال نقاش ساخته شد".

 دو نقاش دیگـر که در آراستن کاشیهاى ستاره اى و ضرب در نامبردارند به تـرتـیب عـبارتـند از: ابوروفظا که در حدود اسل 1200 میلادى    مى زیست و دیگـرى طاهـر الدین که در حدود سال 1263 میلادى‌ کار مى کرد. در روى یکـى از کاشى هـایى که از نـقاش نخـستیـن باقى مانـده اسـت این کـلمات خـوانده مى شود: " در شب هاى میان سه شنبه و چـهـارشنبه، در آخرین روز صفر سال 600 هـجرى ساخـته شد.

دوره ى متـاًخـر اسلامى

هـنگـامى که شاه اسمعـیل در سال 1501 میلادى پس از 850 سال فرمانروایى بـیگـانگـان بر تخت نشست و نخستین شاه دودمان صفـویه گـردید، بزرگى و عظمت ایران آغاز گردید؛ و تا دویست سال ادامه داشت.  در زمان شاه عـباس بـزرگ این عـظمت به اوج خود رسید (1587 - 1620 میلادى) آوازه شکوه و جلال دربار شاهـنشاهى او به دربارهـاى اروپا رسید، و سفـیرانى از بسیارى از کشورهـاى اروپا به پایتخت وى یعـنى اصفهـان آمدند.  

این فقط قسمتی از متن مقاله است . جهت دریافت کل متن مقاله ، لطفا آن را خریداری نمایید

مقاله کامل در مورد بافت

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 21
فهرست مطالب:

بافت

تخلخل

ترموشیمى سرامیک

لعاب هاى سربى

لعاب هاى اپک    

لعاب هاى اطلسى و مات

لعاب هاى داراى جلوه ویژه

لعاب هاى ترک دار

لعاب هاى لوسترى

لعاب هاى راکو

لعاب هاى نمکى  

لعاب هاى خاکستر

آسیاب

روش هاى اعمال لعاب

غوطه ورى

لعاب به روش آبشارى یا ناقوسى    

لعاب کارى خشک    

روش دیسکى  

روش هاى اعمال خشک  

منابع ومآ خذ

بافت

هر جسم سرامیکی پخته شده از مقداری فاز بلوری و فاز شیشه ای و تخلخل تشکیل یافته است مقدار و طرز تقسیم این فازها و همچنین اندازه و شکل آنها نشان دهندهی بافت آن جسم سرامیکی خواهد بود. تشکیل هر بافتی به عوامل مختلفی بستگی دارد، که برای مثال عبارتند از نوع ومقدار درشتی دانه مواد خام اولیه، روش مخلوط کردن و شکل دادن، خشک کردن و شرایط پخت.

تخلخل

تخلخل د راغلب اجسام سرامیکی بخصوص نوع زبر آن دیده می شود و بسیاری از عوامل مکانیکی و خواص سرامیک ها به شکل این تخلخل ها بستگی دارد.

تخلخل از لحاظ شکل به دو دسته تقسیم می شود. تخلخل باز و تخلخل بسته.

تخلخل باز خود به دو دسته دیگر تقسیم می شود .1-تخلخلی که گاز قابلیت عبور از آن را دارد و تخلخل بن بست یا کیسه ای که گاز یا هوا نم تواند از آن عبور کند.

ترموشیمى سرامیک

برای تهیه محصولات سرامیکی که به پخت احتیاج دارند تا از ماده اولیه به محصول آخری برسند یک رشته فعل و انفعالات مختلف انجام می گیرد ، از این لحاظ مهم استکه دانسته شود از این فعل و انفعالات چه حاصل می گردد، به چه سرعتی انجام می گیرند و به چه مقدار گرما نیازمندند. این محاسبات با کمک ترمودینامیک امکان پذیر است، البته اگر همیشه حالت تعادل فرض شود. برای رسیدن به این تعادل ها به علم سینتیک احتیاج است که معرف سرعت فعل و انفعالات فرآیندهاست.