پروژه بررسی اشغال در حقوق بین الملل با تأکید بر وقوع آن دردو دهه اخیر. doc

نوع فایل: word

قابل ویرایش 180 صفحه

چکیده:

به طور کلی عمل اشغال سرزمین یک دولت توسط قوای بیگانه در بسیاری از جنگهای بزرگ رخ داده و شکی نیست که اکثر قریب به اتفاق موارد آن مشروعیت بین المللی نداشته و به عنوان عملی مغایر با حقوق بین‌الملل شناخته شده و ممنوع بوده است . اما با عنایت به این حقیقت که چنین عملی بارها به وقوع پیوسته و ممنوعیت آن نادیده گرفته شده ، لذا در جهت حفظ حقوق و امنیّت سکنه اراضی اشغالی ، وجود مقرراتی که در طول دوران اشغال ، رعایت آنها توسط قدرت اشغال کننده الزامی باشد ، ضرورت دارد. در مقابل ، سکنه منطقه اشغالی نیز موظف به رعایت مقرراتی هستند که خودداری از انجام آن ممکن است بعضی از اعمال غیر قانونی حاکم اشغالگر را توجیه نماید. به همین دلیل به تدریج قواعد و مقرراتی در این رابطه در سطح بین‌الملل شکل گرفته و لازم‌الرعایه گردیده که مختص زمان اشغال بوده و در این وضعیّت اجرا می‌شود .      

هر کدام از موارد اشغال سرزمینها ، مشمول آثار حقوقی مشترک بوده و در بعضی از انواع آن ، علاوه بر آثار حقوقی مشترک ، اثرات حقوقی خاص خود نیزدارد که بررسی و مقایسه تطبیقی مواردی از آن همراه با تحلیلی حقوقی اهمیت فراوانی دارد .

هدف پژوهنده از تدوین این پایان نامه بررسی پیرامون مواردی است که در حقوق بین‌الملل به عنوان اشغال قلمداد می‌شود ، با عنایت و توجه خاص بر وقوع آن در دو دهه اخیر در سطح بین‌الملل ، همچنین بررسی و تحلیل پیرامون حقوق متقابل شهروندان و دولت اشغالگر و بالعکس ، و در مرحله تفصیلی و عملی آن ، موارد اشغال افغانستان توسط اتحاد جماهیر شوروی، اشغال قسمتهایی از ایران در جنگ تحمیلی(به خصوص اشغال خرمشهر)به وسیله نیروهای متجاوز بعث عراق، اشغال کویت توسط عراق ، اشغال یوگسلاوی ، اشغال مجدد افغانستان توسط ایالات متحده آمریکا و نهایتاً اشغال فعلی عراق مورد ارزیابی عمیق و تفصیلی قرار خواهد گرفت . همچنین در این پژوهش ضمن تبیین مقررات و حقوق حاکم بر اشغال ، جامعیت و کفایت قواعد بین المللی موجود ارزیابی و عملکرد قدرتهای اشغالگر و میزان پایبندی آنها به قواعد فعلی مورد بررسی قرار   می گیرد ‌و در حد امکان در بیان نقایص موجود آن تلاش می گردد. در ضمن با عنایت به محدودیت بسیار منابع مستقیم در این زمینه ، تلاش گردیده که پایان نامه مذکور از وضعیّت کمی و کیفی مطلوبی برخوردار باشد.

مقدمه:

از ابتدای تشکیل جوامع بشری ، در موارد عدیده‌ای دولت‌ها به قصد گسترش و بسط قلمرو حاکمیـّت خود اقدام به شعله‌ور ساختن آتش جنگ نموده‌ و سرزمین‌های یکدیگر را مورد تجاوز قرار داده و ضمن تصرف و اشغال تمامی یا بخشی از اراضی هم‌دیگر ، اقدام به توسعه و گسترش قلمرو خود می‌نمودند . نتیجه فتح در یک جنگ ، اشغال سرزمین مغلوب بوده و مردم آن سرزمین ناچاراً مطیع اهداف و برنامه‌های دولت غالب می‌گردیدند .

تا اواخر قرن 17 میلادی ،‌اشغال نظامی ، انتقال حکمیـّت را به نفع کشور اشغال‌کننده در بر می‌داشت . به همین دلیل قواعد و مقرراتی که هنگام اشغال نظامی سرزمین بیگانه ، قابلیـّت‌اجرایی داشته باشد ، موجود نبوده و کمبود آن نیز احساس نمی‌شد .

بنابراین در مورد سکنه مناطق اشغالی که پس‌از تصرف به‌طور خودکار ، اتباع دولت فاتح محسوب می‌شدند ، ‌قوانین و مقررات دولت فاتح نیز اجرا می‌شد .

اما از اوایل قرن هیجده میلادی دیدگاههای جدیدی در این خصوص به وجود آمد که بر اساس آن انضمام سرزمین اشغالی به دولت اشغال‌کننده را   از نظر بین‌المللی غیرقابل قبول می‌دانست . این نگرش جدید پایه‌گذار معاهداتی گردید که به تدریج در حال توسعه و تکامل است . این معاهدات شامل قواعد و مقرراتی است که بر سرزمین‌های اشغالی حاکم بوده ، حقوق و تکالیف ساکنین مناطق اشغالی و دول اشغال‌کننده را در بر دارد . این تحقیق شامل دو بخش کلّی است که در بخش اول آن ابتدا کلیاتی شامل مفهوم اشغال ، شرایط تحقق آن ، انواع و ماهیت آن بیان شده و سپس در فصل دوم ، منابع بین‌المللی موجود و حاکم بر اشغال و عوامل مؤثر بر وضع آن مورد ارزیابی قرار می‌گیرد . در ادامه به بررسی آثار حقوقی ناشی از اشغال نظامی پرداخته خواهد شد .

در بخش دوم ضمن بیان مصادیقی از اشغال نظامی در سطح بین‌المللی ، بر موارد وقوع آن در دو دهه اخیر ، تأکید خواهد شد .

در فصل اول این بخش ، وضعیـّت اشغال در دو جنگ بزرگ جهانی و سپس اشغال ویتنام مورد ارزیابی کلّی قرار گرفته و سپس در فصل دوم ابتدا اشغال افغانستان توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق که تا اوایل دهه نود ادامه داشت ، بررسی گردیده و در ادامه بحران بالکان و اشغال جمهوری‌تازه استقلال یافته بوسنی‌هرزگوین توسط ارتش یوگسلاوی سابق مورد تحلیل قرار می‌گیرد . سپس جنگ عراق با ایران و اشغال بخش‌هایی از کشورمان مورد ارزیابی قرار گرفته و پس‌از آن وضعیـّت اشغال کویت توسط عراق و اشغال افغانستان توسط ایالات متحده آمریکا و متحدانش در ناتو و در نهایت وضعیـّت اشغال عراق توسط ایالات متحده آمریکا به همراه انگلستان و تعدادی از هم‌پیمانانش مورد تحلیل حقوقی قرار می‌گیرد .همچنین در هرکدام از مباحث یا مصادیق ذکر شده در این بخش ، زمینه‌ها و علل وقوع جنگ و متعاقب آن اشغال نظامی بیان شده ، اقدامات و مصوبات سازمان ملل متحد و شورای امنیـّت و نیز واکنش جامعه بین‌المللی نسبت به مصادیق فوق موردتحلیل قرار گرفته و در پایان موارد نقض معاهدات بین‌المللی حاکم بر مناطق اشغالی در مصادیق یاد شده از دیدگاه حقوق بین‌الملل ارزیابی می‌گردد . در ضمن فرصت را مغتنم شمرده از راهنمایی‌های مشفقانه اساتید فرزانه‌ام جناب آقای دکتر عباس تدینی به عنوان استاد راهنمای محترم و آقایان دکتر فرهاد قاسمی و دکتر نادر مردانی به عنوان اساتید مشاور محترم ، در تهیه و تنظیم این تحقیق قدردانی نموده و آرزوی توفیق روزافزون برای این اساتید معزز از درگاه احدیت مسئلت می‌نمایم .

همچنین از همکاری و همراهی‌های سایر مسئولین و کارمندان دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز نیز تشکر نموده و برای همه آرزوی موفقیـّت دارم .

فهرست مطالب:

مقدمه    

بخش اول

بررسی کلی نظام حقوقی اشغال از نظر حقوق بین‌الملل

فصل اول : مفهوم اشغال ، شرایط تحقق ، انواع و ماهیت آن

مبحث اول : مفهوم اشغال     

تفاوت اشغال با تهاجم          

رابطه تجاوز با اشغال

مبحث دوم : شرایط تحقق اشغال          

مبحث سوم : انواع اشغال از دیدگاه حقوق بین‌الملل

گفتار اول : اشغال با مصلحت (دوستانه)

گفتار دوم : اشغال نظامی ( خصمانه)   

مبحث چهارم : بیان اجمالی ماهیت اشغال        

فصل دوم : منابع بین‌المللی اشغال و عوامل مؤثر بر وضع آن

مبحث اول : دیدگاه تاریخی   

مبحث دوم : منابع موجود      

گفتاراول : منابع فرعی        

گفتار دوم : منابع اصلی       

اولین منبع _ عهدنامه 1864 ژنو در خصوص حمایت از مجروحان ، بیماران جنگی و کارکنان بهداری در زمان جنگ   

دومین منبع _ کنوانسیون مورخ 18 اکتبر 1907 لاهه       

سومین منبع _ پیمان 15 آوریل 1935 واشنگتن در زمینه حفاظت از بناهای تاریخیی ، مراکزعلمی ، هنری و فرهنگی

در زمان جنگ      

چهارمین منبع _ کنوانسیون حمایت از اموال فرهنگی هنگام جنگ ( مصوب آوریل 1954 )           

پنجمین منبع _ کنفرانس 1919 صلح ورسای     

ششمین منبع _ عهد نامه بین‌المللی مورخ 9 دسامبر 1948 مربوط به جلوگیری از کشتار دسته جمعی یا ژنوسید

هفتمین منبع _ کنوانسیونهای چهارگانه ژنو مصوب 12 اوت 1949 (مهمترین منابع)       

کنوانسیون چهارم ژنو راجع به حمایت افراد کشوری ( غیر نظامی ) در زمان جنگ        

باب اول کنوانسیون چهارم ژنو « مقررات عمومی کنوانسیون »

باب دوم کنوانسیون چهارم ژنو « حمایت کلی اهالی در مقابل بعضی اثرات جنگ »         

باب سوم کنوانسیون چهارم ژنو « وضع اشخاص مورد حمایت و معامله با آنان »

اراضی اشغال شده ( از باب سوم کنوانسیون چهارم ژنو )    

ضمانت اجرای کنوانسیونهای چهارگانه 1949 ژنو

هشتمین منبع _ پروتکلهای الحاقی مصوب ژوئن 1977 به کنوانسیونهای چهارگانه ژنو     

فصل سوم : آثار حقوقی ناشی از اشغال نظامی

مبحث اول : حاکمیت دولت و اشغال نظامی         

گفتار اول : نظریه علمای حقوق در مورد حاکمیت دولتها در زمان اشغال          

گفتار دوم : تصمیمات قضائی

گفتار سوم : رویه بین المللی کشورها در زمینه اشغال        

گفتار چهارم : وضعیت اشغال و حاکمیت دولتها با توجه به قواعد و اسناد بین‌المللی               

مبحث دوم : صلاحیتهای حاکم قانونی و دولت اشغال کننده در اراضی اشغالی     

گفتار اول : صلاحیت قانونگذاری      

گفتار دوم : صلاحیت قضائی

الف ) صلاحیت رسیدگی به جزائم عادی و دعاوی مدنی

ب ) صلاحیت رسیدگی به جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت         

ج ) اصول محاکمات لازم الرعایه ( آئین دادرسی )           

گفتار سوم : صلاحیت اداری 

گفتار چهارم : وضعیت جنگهای آزادی بخش در اراضی اشغالی        

مبحث سوم : آثار حقوقی اشغال بر اموال و سکنه سرزمینهای اشغالی   

گفتار اول : اثر حقوقی اشغال بر اموال  

1- اموال دولتی ( عمومی

2- 1- اموال غیردولتی ( خصوصی )   

گفتار دوم : تأثیر اشغال بر سکنه اراضی اشغالی از نظر حقوق بین‌الملل                           

1-2- حق حیات ، آزادی و حیثیت فردی اتباع کشور اشغال شده         

2-2- آثار اشغال بر حقوق بیگانگان حاضر در سرزمینهای اشغالی     

فصل چهارم : نگاهی آماری به موارد عمده اشغال نظامی    

بخش دوم

تحلیلی حقوقی بر مصادیقی از اشغال نظامی در سطح بین‌الملل

فصل اول : بررسی وضعیت جنگ واشغال در دو نبرد بزرگ جهانی از دیدگاه حقوق بین‌المل

مبحث اول : جنگ جهانی اول

مبحث دوم : جنگ جهانی دوم 

مبحث سوم : بررسی ابعاد حقوقی اشغال ویتنام توسط ایالات متحده آمریکا ..      

فصل دوم : تحلیلی حقوقی بر مصادیقی از اشغال نظامی در دو دهه اخیر .                    

مبحث اول : بررسی ابعاد مختلف اشغال افغانستان توسط اتحاد جماهیر شوروی . 

گفتار اول : اهمیت استراتژیک افغانستان و علل حمله شوروی و اشغال این کشور .           

1- اهمیت استراتژیک افغانستان           

2-1-‌ علل حمله نظامی شوروی به افغانستان و اشغال این کشور        

گفتار دوم : موضع گیری جامعه بین‌المللی در قبال اشغال افغانستان توسط اتحاد جماهیر شوروی       

وضعیت حاکمیت افغانستان در زمان اشغال .       

مبحث دوم : بحران بالکان و اشغال جمهوری‌های تازه استقلال یافته از دیدگاه حقوق بین‌الملل .         

گفتاراول : زمینه‌ها و علل ایجاد بحران در جمهوری‌ دموکراتیک فدرال یوگسلاوی .          

گفتار دوم : واکنش جامعة بین‌المللی و عملکرد سازمان ملل‌ متحد در زمینة اشغال بوسنی‌ هرزگوین .  

مبحث سوم : بررسی حقوقی تجاوز عراق و اشغال بخش‌هایی از خاک ایران .     

گفتار اول : ریشه‌ها و علل تجاوز نظامی عراق به ایران .    

گفتار دوم : عملکرد شورای امنیت سازمان ملل متحد .        

گفتار سوم : تحلیلی بر اقدامات جنایت‌آمیز عراق در مناطق اشغالی در طول جنگ با ایران .

مبحث چهارم : اشغال کویت و اثرات حقوقی آن در سطح بین‌الملل .    

گفتار اول : علل تاریخی و زمینه‌های اشغال کویت توسط عراق .       

گفتار دوم : اصل حاکمیت دولت و اشغال کویت .  

گفتار سوم : ارزیابی عملکرد سازمان ملل و جامعه بین‌المللی کشورها در قبال بحران خلیج فارس .    

گفتار چهارم : مصادیقی از نقض معاهدات بین‌المللی در اراضی اشغالی کویت توسط عراق .           

مبحث پنجم : ابعاد حقوقی اشغال افغانستان توسط آمریکا و متحدانش در ناتو از دیدگاه حقوق بین‌الملل .

گفتار اول : حادثه 11 سپتامبر و تأثیر آن در حمله آمریکا و متحدانش در ناتو به افغانستان .

گفتار دوم : اقدامات ناتو و موضع‌گیری شورای امنیت در مورد حمله آمریکا به افغانستان . 

گفتار سوم : موارد نقض معاهدات بین‌المللی در زمینه اشغال افغانستان توسط ایالات متحده آمریکا و متحدانش در ناتو .

مبحث ششم : اشغال عراق توسط ایالات متحده آمریکا و هم‌پیمانانش .   

گفتار اول : دلایل تأثیر گذار در حمله آمریکا و متحدانش به عراق       

گفتار دوم : موضع‌گیری شورای امنیت سازمان ملل متحد ، قبل و بعد از اشغال عراق در جنگ دوم خلیج فارس

گفتار سوم : مواردی از نقض معاهدات بین‌المللی حاکم بر اشغال نظامی در عراق                        

1‌_3‌_ اشغال عراق و نقض حاکمیت قانونی        

2_‌3 _‌ ایجاد نظم تأمین امنیت در مناطق اشغالی  

3_‌3_‌ ایجاد بازداشتگاههای غیرقانونی در عراق و شکنجه زندانیان در اینگونه بازداشتگاهها          

4_‌3_‌ استفاده از روشهای غیر مجاز در سرکوب قیام‌های مردمی علیه اشغالگران           

5_‌ 3_‌ تحدید حقوق و آزادی‌های مذهب و دینی

6_‌3_‌ عدم رعایت اصل حمایت یا اسیر جنگی بودن         

7-3- حمله به افراد غیرنظامی به بهانه نظامی بودن

فصل سوم : نتیجه‌گیری کلی

منابع و مأخذ

منابع و مأخذ:

کتاب :

1 ) واحدی _ قدرت ا... _ مبحثی از حقوق جزای بین‌الملل ، رسیدگی به جرایم ارتکابی در سرزمین‌های اشغال شده _ نشر میزان _ سال 1380 .

2 ) روسو _ شارل _ ترجمه هنجنی _ سیدعلی حقوق مخاصمات مسلحانه _ دفترخدمات حقوق بین‌الملل _سال 1369 .

3 ) ضیایی بیگدلی _ محمدرضا _ حقوق جنگ ( حقوق بین‌الملل مخاصمات مسلحانه ) _ انتشارات‌ دانشگاه علامه طباطبایی _ سال 1380 .

4 ) دهلوی _ محمد رضا _ مأموریت برای وطنم _ بنگاه ترجمه و نشرکتاب _ سال 1346 .

5 ) گرهارد فن گلان _ ترجمه حافظیان _ محمد حسین _ درآمدی بر حقوق بین‌الملل عمومی ( جلد دوم ) _ نشر میزان _ چاپ اول _ پاییز 1379 .

6 ) رضائیان _ مهرداد _ حقوق بین‌الملل ناظر بر مخاصمات مسلحانه ، ترجمه کنوانسیون‌های لاهه و برخی اسناد بین‌المللی _ نشر سرسم _ سال 1383 .

7 ) وکیل _ امیر ساعد _ حقوق بشر ، صلح و امنیـّت بین‌المللی _ مجموعه علمی و فرهنگی مجد _ چاپ اول _ اسفند 1383 .

8 ) ضیائی بیگدلی _ محمدرضا _ حقوق بین‌الملل عمومی _ انتشارات کتابخانه گنج دانش _ چاپ هفدهم _ 1381 .

9 ) هدایتی _ محمد علی _ مجموعه قراردادهای بین‌المللی چند جانبه ایران در ادوار جامعه ملل و سازمان ملل متحد _ انتشارات تابان _ 1345 .

10 ) کمیته ملی حقوق بشر‌دوستانه _ آشنایی با حقوق بشر‌دوستانه بین‌المللی به انضمام قراردادهای چهارگانه ژنو و پروتکل‌های الحاقی _ انتشارات جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران _ سال 1381 .

11 ) عمادزاده _ محمدکاظم _ حقوق بین‌الملل عمومی _ انتشارات اتا _ چاپ اول _ دی‌ماه 1369 .

12 ) تدینی _ عباس _ حقوق بین‌الملل عمومی 1 و 2 _ مجمع علمی و فرهنگی مجد _ دی‌ماه 1380 .

13 ) ارسنجانی _ حسن _ حاکمیـّت دولت‌ها _ تهران _ سازمان کتابهای جیبی _ 1342 .

14 ) کاسسه _ آنتونیو _ ترجمه کلانتریان _ مرتضی _ حقوق بین‌الملل در جهانی نامتحد _ انتشارات دفتر حقوقی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران _ چاپ اول _ زمستان 1370 .

15) نوون _ پیر _ ترجمه آگاهی _ عباس _ جنگ جهانی اول _ مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی _ چاپ دوم _ 1374 .

16 ) مهرگان _ مهرداد _ واقعیـّت‌های زندگی هیتلر _ انتشارات مانی _ چاپ دوم _ سال 1353 .

17 ) میشل _ هانری _ ترجمه آگاهی _ عباس _ جنگ جهانی دوم _ مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی _ چاپ دوم _ سال 1374 .

18 ) ژاک _ دویون _ ترجمه تشویقی _ حمید _ ویت کنگ ، جبهه آزادی‌بخش _ انتشارات فرخی .

19 ) دبلیو _ رابرت _ ترجمه ملکوتیان _ مصطفی _ یورشهای تبلیغاتی آمریکا در جنگ ویتنام _ انتشارات جهاد دانشگاهی .

20 ) علی‌آبادی _ علیرضا _ افغانستان ( مباحث کشورها و سازمانهای مختلف ) _ مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه _ چاپ سوم _ 1375 .

21 ) معمار زاده _ قدرت‌ا... _ واقعیـّت‌های اساسی درباره سازمان ملل متحد _ انتشارات کتابسرا _ چاپ اول _ سال 1374 .

22 ) آقایی _ سید داوود _ نقش و جایگاه شورای امنیـّت سازمان ملل متحد در نظم نوین جهانی _ انتشارات پیک فرهنگ _ چاپ اول _ آذر 1375

23 ) پارسا دوست _ منوچهر _ زمینه‌های تاریخی اختلافات ایران و عراق _ شرکت سهامی انتشار _ سال 1364 .

24 ) کردزمن _ آنتونی _ ترجمه یکتا _ حسین _ درسهایی از جنگ مدرن _ جلد دوم ، جنگ ایران و عراق _ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ .

25 ) درودیان _ محمد _ سیری در جنگ ایران و عراق _ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ _ چاپ اول _ 1376 .

26 ) کاظمی _ اصغر _ خرمشهر در اسناد ارتش عراق _ حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی _ سال 1375 .

27 ) سالینجر _ پیر (و) لوران _ اریک _ ترجمه ریاضی _ محمود _ پرونده محرمانه جنگ خلیج فارس _ انتشارات خجسته _ چاپ اول _ تابستان 1370 .

28 ) اسلامی _ مسعود _ ریشه‌یابی مواضع و عملکرد کویت در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران _ نشرهمراه _ چاپ اول _ پاییز 1369 .

29 ) سالینجر _ پیر (و) لوران _ اریک _ ترجمه لاهوتی _ هوشنگ _ جنگ خلیج فارس در اسناد محرمانه _ نشر پاژنگ _ چاپ دوم _ 1370

30 ) طلوعی محمود _ جنگ خلیج فارس و آینده خاورمیانه _ نشر تهران _ چاپ اول _ 1370 .

31 ) آهنی _ علی _ فرانسه و مجامع بین‌المللی در برابر بحران خلیج فارس _ نشر تهران _ 1372 .

32 ) پریماکف _ یوگنی _ ترجمه شمس _ محمود _ یادداشتهای پریماکف در جنگ خلیج فارس _ انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی _ چاپ اول _ پاییز 1370 .

33 ) آریا _ محمد حسین _ دیدگاههای بین‌المللی در باره جنگ خلیج فارس _ دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی _ 1375 .

34 ) طلائی _ فرهاد _ بررسی ابعاد حقوقی استفاده از زور _ شیرتز _ دانشکده حقوق و علوم سیاسی _ سال 1381.

مقالات :

1 ) طارم سری _ مسعود و غیره _ مفهوم تجاوز در حقوق بین‌الملل _ مجله حقوقی _ بهار و تابستان 1366 .

2 ) نوربها _ رضا _ بررسی قرارداد حمایت از اموال فرهنگی به هنگام نزاع مسلحانه واعمال آن در جنگ عراق علیه ایران _ مجله حقوقی _ شماره 16 و 17 _ سال 1371 و 1372 .

3 ) محقق داماد _ سید مصطفی _ رعایت قوانین انسان‌دوستانه بین‌المللی _ بانک اطلاعات قوانین‌کشور _ مقاله اینترنتی .

4 ) شارپ _ جین _ ترجمه زرگر _ علی‌اصغر _ دفاع مبتنی بر غیرنظامیان ، بازدارندگی و سیاست دفاعی نوین _ مجله سیاست دفاعی _ سال اول _ شماره 3 و 4 _ تابستان وپائیز 1372 .

5 ) نجفی ابرندآبادی _ علی حسین _ مسئوولیـّت کیفری بین‌المللی _ مجله تحقیقات حقوقی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی _ شماره 15 _ پاییز 1373 تابستان 1374 .

6 ) ضیائی بیگدلی _ محمدرضا _ نگرشی اجمالی به حقوق جنگ ( بخش اول ) مقاله اینترنتی _ سایت بانک اطلاعات قوانین کشور .

7 ) دانش بختیاری _ محمد قاسم _ عملکرد سازمان ملل در قبال بحران افغانستان _ پیک صادق _ سال دوم _ شماره 42 .

8 ) سیفی _ سید جمال _ جانشینی کشورهای در حال فروپاشی جمهوری فدرال یوگسلاوی _ مجله تحقیقات حقوقی _ شماره 13 ، 14 .

9 ) آسایش زارچی _ محمد جواد _ بحران بوسنی و مذاکرات صلح _ روزنامه اطلاعات _ مورخ 10 / 8 / 1374 .

10 )   سیدی _ مهرداد _ دیوان بین‌المللی برای یوگسلاوی سابق _ نشریه بین المللی افیرز ( Affairs ) _ جلد 69 _ شماره 9 _ اکتبر 1993 .

11 ) جعفر ولدانی _ اصغر _ نگرشی بر عهدنامه 1975 الجزایر در مورد ایران و عراق _ مجله حقوقی _ شماره 5 و 6 و 7 _ دوره دوم .

12 ) ممتاز _ جمشید _ ترجمه شریفی طرازکوهی _ حسین _ حقوق جنگ دریایی و عملکرد جمهوری اسلامی در طول جنگ عراق و ایران _ مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی _ شماره 32 _ تیرماه 1373 .

13 ) طاهری شمیرانی _ صفت‌ا... _ بازشناسی جنبه‌های تجاوز و دفاع ، حمله به مناطق مسکونی و افراد غیرنظامی _ مجموعه مقالات ارائه شده به کنفرانس بین‌المللی تجاوز و دفاع _ سال 1367 .

14 ) مورژن _ ژاک _ ترجمه صوراسرافیل _ محمود _ مداخله بین‌المللی بشردوستانه _ مجله حقوقی _ شماره 22 _ دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران _ بهار و تابستان 1377 .

15 ) اسجادی _ سحر _ بررسی جنگ خلیج فارس از دیدگاه استراتژی و تاکتیک نظامی _ مجله بندر و دریا _ شماره 33 _ مهر و آبان 1370 .

16) شافع _ میرشهبیز _ عملکرد جمهوری اسلامی ایران در طول جنگ عراق و ایران با توجه به پروتکل اول ژنو 1977 _ مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی_ شماره 51 _ بهار 1380 .

17 ) مظفری _ فرشته _ مؤلفه‌های جدید فرهنگ استراتژیک عراق _ فصلنامه راهبرد دفاعی _ سال سوم _ شماره دهم _ زمستان 1384 .

18 ) ایرانی طلب _ مهبد _ جنگ خلیج فارس ، افسانه‌ها و واقعیـّت‌ها _ مجله اطلاعات سیاسی و اقتصادی _ دوره 8 _ شماره 5 و6 _ بهمن و اسفند 1372 .

19) مولایی _ یوسف _ قدرت اجرایی _ قطعنامه‌های شورای امنیـّت ( جنگ عراق و کویت ) _ بانک اطلاعات قوانین کشور _ شماره انتشار 33 _ سال 1373 .

20 ) عباسی اشلقی _ مجید _ مداخلات بشردوستانه و تهدید حاکمیـّت ملی _ فصلنامه سیاسی ، اقتصادی _ شماره 175 ، 176 .

21) هرمیداس باوند _ داوود _ رویدادهای آمریکا و تحولات افغانستان _ مجله کارآفرین _ شماره 10 و 11 .

22 ) ابراهیمی _ سید نصرا... _ تجاوز و دفاع در حقوق بین‌الملل _ مجله حکومت اسلام _ سال هشتم _شماره سوم _ پاییز 1389 .

23 ) شفیعی _ نوذر _ بازی قدرت در صحنه افغانستان ، اهداف و الگوهای رفتاری _ مجله سیاست دفاعی _ شماره 40 و 41 _ پاییز و زمستان 1381 .  

24 ) رواسانی _ شاپور _ امنیـّت ایران و قضیـّه‌ افغانستانی که در اشغال آمریکا است _ مجله گزارش _ شماره 131 _ بهمن 1380 .

25 ) طاهری _ فرزانه _ نسل‌کشی با ژستهای انسان‌دوستانه ، مصاحبه مایکل آلبرت با نوآم چاسکی _ مجله نگاه نو _ شماره 6 _ دوره جدید _ آبان 1380 .

26 ) خامه‌ای _ انور _ دلایل واقعی و نهایی حضور آمریکا در افغانستان _ مجله گزارش _ شماره 130 _ دی‌ماه 1380 .

27 ) صفایی _ سید حسین _ مداخله در امور کشورهای دیگر _ مجله حقوقی - شماره 9 _ پاییز و زمستان 1366 .

28 ) بای من _ دانیل _ عراق پس از صدام _ فصلنامه مطالعات خاورمیانه _ سال نهم _ شماره 2 _ تابستان 1381 .

29 ) سیف _ ا... مراد _ تحلیل جایگاه نفت در تهاجم آمریکا به عراق _ فصلنامه سیاست دفاعی _ سال یازدهم _ شماره 44 _ پاییز 1382 .

30 ) سیف _ ا... مراد _ هزینه‌های نظامی آمریکا در جنگ عراق _ فصلنامه سیاست دفاعی _ سال یازدهم _ شماره 44 _ بهار 1382 .

31 ) حیدری _ محمد _ تحلیل وضعیـّت امنیـّتی عراق پس‌از اشغال در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی و تأثیر آن بر امنیـّت ایران _ مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه _ سال دهم _ شماره 3 _ پاییز 1382 .

32 ) مظفری _ محمد حسین _ اشغال عراق و آزادی دین از دید حقوق بین‌الملل _ فصلنامه مطالعات خاورمیانه _ سال دهم _ شماره 3 _ پاییز 1382 .

33 ) ساعد _ نادر _ مقاومت مسلحانه مردمی در برابر دولت اشغال‌کننده در پرتو حقوق بین‌الملل بشردوستانه ، مطالعه موردی عراق _ فصلنامه راهبرد دفاعی _ سال دوم _ شماره سوم _ بهار 1383 .

منابع لاتین

- A . Nisuke – Surrender , Occupation , and private property in Internatoinal law _ Clarendon Press . Oxford _ 1991 _ page 114 – 115 .

2_ David M . Edelstein _ Why Military Occupations Succeed or Fail _ Occupational Hazard _ 2005 .

3_ M . Akehurst _ American Journal of International Law _ Vol 65 . 1971 _ p . 253